رشد قارچی استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان ها در مدت کوتاه

نیم قرن پیشرفت علمی دربرابر افول غربی ها ۱۵-

مهدی آزاد کارشناس فناوری در گفت و گو با خبرنگار علم و فناوری خبرگزاری یوکسیت؛ گفت: در سال های اخیر ایران شاهد تحولات چشمگیری در حوزه فناوری و نوآوری بوده است. پیشرفت های ایران در حوزه فناوری و نوآوری را می توان از چند زاویه مختلف بررسی کرد.

وی اضافه کرد: یکی از اصلی ترین تحولات رشد چشمگیر تعداد استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان در کشور است. این افزایش در تعداد شرکت ها مخصوصاً در سال های اخیر به وضوح قابل مشاهده است. البته باید توجه داشت که رشد کمّی این شرکت ها به تنهایی کافی نیست و مهم تر از آن کیفیت و توانایی های این شرکت ها در تولید محصولات نوآورانه و ایجاد ارزش افزوده برای اقتصاد کشور است.

وی در ادامه توسعه زیرساخت را دومین تحول مهم در حوزه علم وفناوری دانست و گفت: دومین تحول مهم توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات و اینترنت در ایران است. در ۱۵ سال اخیر شاهد پیشرفت های خوبی در این زمینه بوده ایم. البته این پیشرفت ها بیشتر در جهت تکمیل نیاز های داخلی کشور و به ویژه در مقایسه با کشور هایی است که در این زمینه پیشرفت های دیرتری داشتند. این زیرساخت ها به خصوص در تسهیل رشد کسب وکار های دیجیتال و استارت آپ ها تأثیر زیادی داشته اند.

آزاد با ذکر حوزه هایی که ایران جز پیشتاز های منطقه است افزود: ایران در چند حوزه خاص پیشرفت های چشمگیری داشته است. یکی از این حوزه ها فناوری نانو است که ایران در سطح منطقه ای در این زمینه پیشتاز بوده و در مجامع بین المللی نیز به عنوان یکی از کشور های برتر شناخته می شود. در نمایشگاه های فن بازار و دیگر رویداد های بین المللی فناوری نانو ایران همواره حرف هایی برای گفتن دارد و توانسته در برخی از زمینه ها به موفقیت های بزرگی دست یابد.

وی ادامه داد: حوزه دیگر هوش مصنوعی است که در سال های اخیر رشد قابل توجهی در ایران داشته است. بسیاری از شرکت ها و هسته های فناور در ایران از هوش مصنوعی برای بهبود کیفیت محصولات و خدمات خود استفاده می کنند. جالب این است که تقریباً ۸۰ درصد ایده هایی که به ما مراجعه می کنند به نوعی درگیر با هوش مصنوعی هستند. این موضوع نشان دهنده اهمیت و ظرفیت بالای این حوزه در کشور است.

این کارشناس فناوری رشد ایران در حوزه انرژی های تجدیذدپذیر را یکی دیگر ارکان موفقیت کش. ر در حوزه فناوری برشمرد و گفت: در سال های اخیر ایران توجه ویژه ای به انرژی های تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی و بادی داشته است. در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور اساتید و پژوهشگران پروژه های زیادی در این زمینه انجام داده اند که بسیاری از آنها از پارک های علم و فناوری عبور کرده اند و به بازار های داخلی وارد شده اند. به ویژه در پارک های علم و فناوری شرکت های دانش بنیان فعال در این حوزه مشغول به توسعه فناوری های جدید هستند.

آزاد تصریح کرد: با توجه به پتانسیل های طبیعی کشور به ویژه در زمینه انرژی خورشیدی ایران می تواند در آینده ای نه چندان دور در این حوزه به یک قطب منطقه ای تبدیل شود. البته بهبود زیرساخت های لازم برای بهره برداری از این منابع انرژی و تسهیل فرایند های تجاری سازی این فناوری ها می تواند راه را برای ورود این محصولات به بازار های بین المللی هموار کند.

وی با اشاره به نقش پارک های علم و فناوری در زمینه توسعه اکوسیستم نوآوری در کشور گفت: پارک های علم و فناوری در ایران به ویژه پارک دانشگاه تهران نقش کلیدی در توسعه فناوری و نوآوری ایفا کرده اند. این پارک ها نه تنها فضا های فیزیکی برای استقرار استارت آپ ها و شرکت های فناور فراهم می کنند بلکه از طریق حمایت های مالی و غیرمالی مشاوره های تخصصی و ارتباط با سرمایه گذاران بستری مناسب برای رشد این شرکت ها ایجاد کرده اند.

این کارشناس فناوری یکی از مهم ترین اقدامات پارک های علم و فناوری را ایجاد ارتباط مؤثر بین دانشگاه و صنعت نام برد و تصریح کرد: پارک ها به ویژه پارک دانشگاه تهران به عنوان یک الگوی موفق توانسته اند این ارتباط را به طور مؤثری برقرار کنند. این مسئله باعث شده که تحقیقات علمی به سمت کاربردی تر شدن و تجاری سازی هدایت شود و در نتیجه شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها بتوانند به سرعت وارد بازار شوند و حتی در برخی موارد محصولات خود را به بازار های بین المللی صادر کنند.

وی در ادامه نوبد رقابت صحیح و تحریم های بین المللی را یکی زا چالش های حوزه کسب وکار های دیجیتال دانست و گفت: یکی از اصلی ترین چالش ها نبود رقابت صحیح در بازار دیجیتال است. در حال حاضر بسیاری از کسب وکار های دیجیتال در ایران با انحصار و محدودیت های زیادی مواجه هستند که این مسئله باعث کاهش کیفیت و نوآوری در این بازار می شود. در مقایسه با شرکت های بین المللی مانند آمازون و اوبر بسیاری از کسب وکار های ایرانی در دسترسی به منابع و فرصت های بازار جهانی با مشکلاتی روبه رو هستندهمچنین تحریم های بین المللی که محدودیت هایی در زمینه دسترسی به فناوری های روز دنیا ایجاد کرده اند همچنان یکی از موانع جدی برای رشد و توسعه فناوری در کشور هستند.

به گفته آزادالبته این تحریم ها بخشی از مشکل را تشکیل می دهند اما باید توجه داشت که عامل اصلی در این زمینه نبود رقابت صحیح و انحصار های موجود است که مانع از پیشرفت سریع تر در این حوزه می شود.

این کارشناس حوزه فناوری در آخر راه حل هایی برای پیشبرد بهتر اهداف در حوزه اکوسیستم فناوری ذکر کرد و گفت: باید رقابت صحیح در بازار دیجیتال ایجاد شود. برای این منظور باید قوانین و مقرراتی وضع شود که از انحصار جلوگیری کرده و فرصت های برابر را برای تمامی کسب وکار ها فراهم کند. همچنین حمایت های مالی و زیرساختی برای استارت آپ ها و کسب وکار های دیجیتال باید افزایش یابد.

وی اضافه کرد: به ویژه در زمینه اینترنت نیاز به بهبود سرعت پهنای باند و کاهش هزینه های اینترنتی داریم تا کسب وکار ها بتوانند به راحتی وارد عرصه رقابت جهانی شوند. در نهایت باید به اهمیت اقتصاد دیجیتال پی ببریم و آن را به عنوان یک بخش حیاتی از اقتصاد کشور بشناسیم. این تنها از طریق رفع موانع و فراهم آوردن شرایط مناسب برای رقابت و نوآوری امکان پذیر است.