کاندیدیازیس یکی از شایع‌ترین بیماری‌های قارچ‌های فرصت‌طلب در انسان

پگاه شکیب در گفت‌وگو با یوکسیت بیان کرد: عفونت حاد، تحت حاد یا مزمن می‌تواند در پوست، ناخن‌ها، مخاط واژن، برونش‌ها، ریه‌ها و دستگاه گوارش دیده شود.

وی اظهار کرد: گونه‌های عامل کاندیدیازیس عبارت‌اند از: کاندیدا آلبیکنس، کاندیدا گلابراتا، کاندیدا تروپیکالیس، کاندیدا کروسی، کاندیدا پاراپسیلوزیس، کاندیدا سودوتروپیکالیس، کاندیدا استلاتواید و کاندیدا گیلرموندی. مهمترین گونه بیماری‌زا کاندیدا آلبیکنس بوده که ساکن طبیعی دستگاه گوارش، مخاط دهان و واژن است.

شکیب ادامه داد: شیوع این عفونت‌ها در دو دهه اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است. امروزه مقاومت میکروارگانیسم‌ها به عوامل ضد میکروبی معمولی به‌طور گسترده گزارش شده است؛ بنابراین شناخت ترکیبات ضد میکروبی جدید با عوارض جانبی کمتر از اهداف اصلی محققین در سال‌های اخیر بوده است.

این استادیار دانشگاه علوم پزشکی لرستان اضافه کرد: از دهه گذشته، استفاده از پلیمرهای زیستی در تحقیقات علمی و صنعتی در حال گسترش است. نانوبیوکامپوزیت‌ها به دلیل اندازه کوچک خود سطح وسیعی را در حجم کم ایجاد و خواص مکانیکی، فیزیکی، شیمیایی و ضد میکروبی قوی‌تری ایجاد می‌کنند.

او یادآور شد: از بین پلیمرهای زیستی مورد استفاده در تهیه نانو کامپوزیت‌ها، کیتوزان دارای ویژگی‌هایی مانند وزن مولکولی کم و اندازه کوچک، غیر سمی و زیست تخریب پذیر است و به‌عنوان حامل دارو نیز استفاده می‌شود.

وی بیان کرد: از دیگر ویژگی‌های نانو کامپوزیت کیتوزان می‌توان به خاصیت ضد میکروبی آن اشاره کرد که به دلیل برهمکنش گروه آمین آزاد کیتوزان با بار مثبت با آنیون‌های دیواره سلولی میکروارگانیسم‌ها است که باعث تغییر در نفوذپذیری می‌شود. دیواره سلولی آن‌ها پس از آن، مواد از داخل سلول به بیرون تراوش کرده و از ورود مواد مغذی به سلول جلوگیری می‌کنند.

این استادیار دانشگاه علوم پزشکی لرستان اظهار کرد: کیتوزان پس از ورود به سلول می‌تواند با DNA پیوند خورده و از تولید RNA جلوگیری کند و سنتز پروتئین را نیز مهار می‌کند همچنین نانو کامپوزیت‌های کیتوزان می‌توانند با افزایش تجمع ماکروفاژها و فعال‌سازی آن‌ها و القای آزادسازی سیتوکین‌ها، مقاومت در برابر عفونت‌های میکروبی ایجاد کنند.

وی با اشاره به اجرای طرح تحقیقاتی مرور سیستماتیک بر تاثیر نانوکامپوزیت‌های کیتوزان بر کاندیدا آلبیکنس که با هدف بررسی اثرات ضد کاندیدا آلبیکنس نانو کامپوزیت‌های کیتوزان انجام گرفت، گفت: در این تحقیق، کلیه مقالات منتشر شده از سال 2000 تا 2023 از پایگاه‌های اطلاعاتی Scopus، PubMed، Science Direct، Cochrane و Ovid با کلیدواژه‌های کیتوزان نانو کامپوزیت‌ها و کاندیدا آلبیکنس توسط دو محقق استخراج و به نرم‌افزار EndNote X9 منتقل شد.

شکیب گفت: از مجموع 5600 مطالعه‌ای که ابتدا در پایگاه‌های اطلاعاتی جستجو شد، پس از حذف موارد تکراری (700 مورد)، 170 مطالعه غیر مرتبط بر اساس معیارهای ورود و خروج در مرحله غربالگری حذف شدند. 130 مطالعه باقی‌مانده بر اساس در دسترس بودن متن کامل ارزیابی شدند و درنهایت 43 مطالعه انتخاب شدند.

وی افزود: بر اساس نتایج حاصل از مطالعات مورد ارزیابی، خواص ضد کاندیدا آلبیکنزی نانو کامپوزیت‌های کیتوزان بیشتر از ضد قارچ‌های معمولی مانند نیستاتین است، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که می‌توان از نانوکامپوزیت کیتوزان برای مقابله با کاندیدا آلبیکنز استفاده کرد.

بعلاوه امیدواریم این نتایج بتواند مسیر بهتری به تحقیقات در زمینهٔ تولید دارو و روش‌های نوین درمانی بدهد و منجر به ایجاد نانو ذرات بهینه‌تر برای از بین بردن عوامل قارچی با اثر قوی‌تر و سمیت کمتر شود.

پایان خبر یوکسیت