هزینه حصر وراثت چقدر است؟ (راهنمای جامع هزینه ها و مراحل 1403/1404)

هزینه حصر وراثت شامل تعرفه های دولتی برای ثبت دادخواست، هزینه استشهادیه محضری و در برخی موارد هزینه آگهی روزنامه است که در مجموع می تواند از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان، بسته به نوع گواهی و نیاز به وکیل، متغیر باشد.

خب، می دانم که این روزها، بعد از از دست دادن یک عزیز، سر و کله زدن با کارهای اداری و قانونی مثل حصر وراثت، حسابی آدم را خسته و کلافه می کند. دغدغه هزینه ها هم که جای خود دارد. شاید اولین سوالی که بعد از تصمیم به پیگیری امور مربوط به ارث و میراث به ذهنتان می رسد این باشد که حالا این حصر وراثت چقدر آب می خورد؟ اصلا چه جور هزینه هایی دارد؟ آیا همه باید یک مدل هزینه کنند یا نه؟

راستش را بخواهید، این یک سوال مهم و کاملاً به جاست. حصر وراثت یا همان انحصار وراثت، قدم اول و اساسی برای هر نوع تقسیم اموال و دارایی های متوفی است. بدون این گواهی، انگار که درهای قانونی به روی شما بسته است و نمی توانید هیچ کاری برای سامان دادن به وضعیت اموال و بدهی های عزیز از دست رفته تان انجام دهید. از نقل و انتقال یک خانه کوچک بگیرید تا برداشت پول از حساب بانکی، همه و همه به این گواهی نیاز دارند.

در این مقاله قرار است یک بار برای همیشه تکلیف این هزینه ها را روشن کنیم. می خواهیم ببینیم هزینه حصر وراثت دقیقاً شامل چه چیزهایی می شود، چطور محاسبه می شود و اصلاً باید چقدر پول بابتش کنار بگذارید. از هزینه های ریز و درشت دولتی و اداری گرفته تا حق الوکاله وکیل (اگر لازم شد)، همه را با هم مرور می کنیم و سعی می کنیم اطلاعاتمان برای سال 1403 و حتی 1404 به روز باشد. پس بزن بریم تا یک بار برای همیشه این گره ذهنی را باز کنیم.

انحصار وراثت چیست و چرا باید انجام شود؟ (مفهوم و اهمیت حقوقی)

قبل از اینکه سر وقت هزینه ها برویم، اجازه دهید یک نفس عمیق بکشیم و ببینیم اصلاً این انحصار وراثت که این همه درباره اش صحبت می کنیم، چه صیغه ای است و چرا تا این حد مهم است. به زبان خیلی ساده، انحصار وراثت یعنی اینکه بعد از فوت یک نفر، مرجع قانونی (معمولاً شورای حل اختلاف) به صورت رسمی و با صدور یک گواهی، مشخص کند که دقیقاً چه کسانی ورثه متوفی هستند، چند نفرند و سهم هر کدام از ارث چقدر است.

تصور کنید پدربزرگی فوت کرده و یک خانه، مقداری پول در بانک و چند تکه زمین از خودش به جا گذاشته. تا وقتی که ورثه این پدربزرگ به صورت قانونی مشخص نشوند، هیچ بانک یا اداره ثبت اسنادی، اجازه نقل و انتقال این اموال را به کسی نمی دهد. گواهی انحصار وراثت در واقع حکم یک لیست رسمی از وارثان است که با آن می توانید همه کارهای حقوقی و مالی مربوط به دارایی های متوفی را انجام دهید. مثلاً:

• اموال و دارایی های متوفی را به نام ورثه منتقل کنید.
• از بانک پول های او را دریافت کنید یا حساب هایش را ببندید.
• حقوق بازنشستگی یا هرگونه مطالبات دیگری را پیگیری کنید.
• سهم الارث هر یک از ورثه را طبق قانون مشخص و تقسیم کنید.

شاید بپرسید: خب، آیا این کار اجباری است؟ بله، راستش را بخواهید، برای دسترسی به اموال و انجام امور قانونی، دریافت گواهی انحصار وراثت تقریباً اجباری است. اگر این فرآیند انجام نشود، عملاً اموال متوفی در یک برزخ قانونی گیر می کنند و هیچ کس نمی تواند به طور رسمی برای آنها کاری کند. این یعنی مشکلات زیادی در آینده، از جمله اختلافات احتمالی بین ورثه و پیچیدگی های حقوقی بیشتر. پس بهتر است هر چه زودتر و با آگاهی کامل به سراغش بروید.

انواع گواهی حصر وراثت و تاثیر مستقیم بر هزینه ها

حصر وراثت، خودش دو تا زیرشاخه اصلی دارد که هزینه هایش هم بسته به این دو نوع، کمی با هم فرق می کند. این تقسیم بندی بر اساس ارزش کل دارایی های متوفی انجام می شود. بیایید با هم ببینیم این دو نوع گواهی کدام ها هستند و هر کدام چه هزینه هایی دارند.

گواهی حصر وراثت محدود (برای اموال کم ارزش)

اگر ارزش کل اموال و دارایی های متوفی (منقول و غیرمنقول، مثل پول نقد، حساب بانکی، سهام، خودرو، و سهم الارث از اموال دیگر) کمتر از 50 میلیون تومان باشد، نیازی به کارهای خیلی پیچیده نیست و می توانید برای دریافت گواهی حصر وراثت محدود اقدام کنید. این نوع گواهی برای پرونده های کوچک تر طراحی شده تا سریع تر و با هزینه کمتری انجام شود.

مراحلش هم اینطوری است که اول باید یک استشهادیه از دفتر اسناد رسمی بگیرید. این استشهادیه در واقع فرمی است که حداقل دو نفر شاهد (که معمولاً از دوستان یا آشنایان متوفی هستند و ورثه محسوب نمی شوند) در آن شهادت می دهند که ورثه متوفی دقیقاً همین افرادی هستند که نامشان در دادخواست آمده و شخص دیگری وارث نیست. بعد از تأیید این فرم در محضر، باید با بقیه مدارک (مثل گواهی فوت، شناسنامه و کارت ملی ورثه و عقدنامه متوفی) به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و دادخواست صدور گواهی حصر وراثت محدود را ثبت کنید. بعد از ثبت دادخواست، پرونده تان به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی ارجاع داده می شود و معمولاً در مدت زمان کوتاهی، گواهی برایتان صادر می شود.

هزینه های اصلی حصر وراثت محدود:

• هزینه استشهادیه محضری: این هزینه شامل تعرفه دفاتر اسناد رسمی برای تنظیم و تأیید استشهادیه است. معمولاً مبلغی در حدود 200 تا 500 هزار تومان (در سال 1403) باید بپردازید. این مبلغ هر ساله ممکن است کمی تغییر کند.
• هزینه ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: این هزینه مربوط به ثبت دادخواست در سامانه قضایی است و یک مبلغ ثابت دولتی محسوب می شود. در حال حاضر، این مبلغ برای پرونده های غیرمالی (مثل حصر وراثت) حدود 40 تا 60 هزار تومان است.

یک نکته مهم: خودِ صدور گواهی توسط شورای حل اختلاف هزینه ای ندارد و در واقع رایگان است، اما برای رسیدن به آن باید همین هزینه های جانبی بالا را بپردازید.

گواهی حصر وراثت نامحدود (برای اموال با ارزش بالا)

اگر ارزش کل دارایی های متوفی از 50 میلیون تومان بیشتر باشد، باید برای دریافت گواهی حصر وراثت نامحدود اقدام کنید. این نوع گواهی کمی زمان برتر و پرهزینه تر است، چون قانون برای اطمینان بیشتر، یک مرحله اضافی برای آن در نظر گرفته است.

مراحل اولیه آن مشابه گواهی محدود است؛ یعنی ابتدا باید استشهادیه محضری را تنظیم کنید و سپس دادخواست را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید. اما تفاوت اصلی اینجاست که بعد از ثبت دادخواست، شورای حل اختلاف یک آگهی در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می کند. این آگهی به مدت یک ماه منتشر می شود و هدفش این است که اگر شخص دیگری مدعی وراثت یا طلبکاری از متوفی است، بتواند در این مدت به شورا مراجعه و ادعای خود را مطرح کند. بعد از گذشت این یک ماه و در صورتی که کسی اعتراضی نداشت، گواهی انحصار وراثت نامحدود صادر می شود.

هزینه های اصلی حصر وراثت نامحدود:

• هزینه استشهادیه محضری: مشابه گواهی محدود است و مبلغی در حدود 200 تا 500 هزار تومان را باید کنار بگذارید.
• هزینه ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: این هزینه نیز مثل گواهی محدود، حدود 40 تا 60 هزار تومان است.
• هزینه نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشار: این بخش، اصلی ترین تفاوت هزینه ای بین دو نوع گواهی است. مبلغ آن بستگی به روزنامه انتخابی (که شورا معرفی می کند) و تعداد کلمات آگهی دارد. معمولاً این هزینه در سال 1403 می تواند بین 300 هزار تومان تا 1.5 میلیون تومان (و حتی بیشتر برای روزنامه های پرتیراژ) متغیر باشد. این هزینه را باید مستقیماً به روزنامه پرداخت کنید.

اگر ارزش اموال متوفی بالای 50 میلیون تومان باشد، حتماً باید برای دریافت گواهی انحصار وراثت نامحدود اقدام کنید که شامل هزینه نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشار نیز می شود.

تفکیک دقیق هزینه های حصر وراثت (به روزرسانی 1403/1404)

حالا که با انواع گواهی آشنا شدیم، بیایید یک تفکیک دقیق تر از هزینه هایی که باید برای حصر وراثت بپردازید داشته باشیم. این هزینه ها به دو دسته اصلی دولتی و اداری و اختیاری و جانبی تقسیم می شوند.

هزینه های دولتی و اداری (ثابت و مصوب)

این هزینه ها آنهایی هستند که باید برای طی کردن مراحل قانونی به مراجع دولتی یا دفاتر مرتبط بپردازید و معمولاً تعرفه های مصوب دارند. اگر تغییری هم بکنند، عموماً به صورت سالانه ابلاغ می شوند:

• هزینه دادرسی و ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: همانطور که گفتیم، این مبلغ برای پرونده های غیرمالی (که حصر وراثت جزو آنهاست) در سال 1403 حدود 40 تا 60 هزار تومان است. این هزینه برای شروع کار و ثبت پرونده شما در سیستم قضایی ضروری است.
• هزینه فرم استشهادیه محضری در دفاتر اسناد رسمی: برای تنظیم و تأیید شهادت شهود در دفترخانه، بسته به تعرفه سالانه و تعداد برگه ها، بین 200 تا 500 هزار تومان (و گاهی بیشتر) باید پرداخت کنید. این هزینه شامل حق التحریر دفترخانه است.
• هزینه نشر آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار (فقط برای حصر نامحدود): این یکی از مهمترین هزینه ها برای گواهی نامحدود است. مبلغ آن بستگی به روزنامه ای دارد که شورای حل اختلاف معرفی می کند و اندازه آگهی. این مبلغ می تواند از 300 هزار تومان تا 1.5 میلیون تومان (یا بیشتر) متغیر باشد و مستقیماً به حساب روزنامه واریز می شود.
• هزینه های اخذ مدارک اولیه: گاهی اوقات برای جمع آوری مدارک لازم مثل گواهی فوت المثنی، استعلامات ثبت احوال (برای تأیید ورثه) و… ممکن است مبالغ جزئی در حد چند ده هزار تومان نیاز باشد که معمولاً ناچیز است.

برای اینکه بهتر متوجه تفاوت هزینه ها شوید، یک جدول مقایسه ای کوچک برای سال 1403/1404 آماده کرده ام:

آیتم هزینه	مبلغ تقریبی حصر وراثت محدود (1403/1404)	مبلغ تقریبی حصر وراثت نامحدود (1403/1404)	توضیحات و نکات
هزینه استشهادیه محضری	200,000 تا 500,000 تومان	200,000 تا 500,000 تومان	تعرفه دفاتر اسناد رسمی، شامل حق التحریر
هزینه ثبت دادخواست (دفاتر خدمات قضایی)	40,000 تا 60,000 تومان	40,000 تا 60,000 تومان	تعرفه مصوب دولتی برای پرونده های غیرمالی
هزینه نشر آگهی در روزنامه	صفر	300,000 تا 1,500,000 تومان (و بالاتر)	بستگی به روزنامه و طول آگهی دارد، فقط برای گواهی نامحدود
هزینه های اخذ مدارک اولیه	ناچیز (حدود 20,000 تا 50,000 تومان)	ناچیز (حدود 20,000 تا 50,000 تومان)	گواهی فوت المثنی، استعلامات ثبت احوال و…
مجموع تقریبی	260,000 تا 610,000 تومان	560,000 تا 2,110,000 تومان	این مبالغ تقریبی و بدون احتساب هزینه وکیل است.

هزینه های اختیاری و جانبی (مواردی که ممکن است پیش بیاید)

این هزینه ها ثابت نیستند و فقط در شرایط خاصی پیش می آیند یا اگر خودتان بخواهید از خدمات خاصی استفاده کنید:

هزینه وکیل برای انحصار وراثت

شاید بپرسید: اصلاً کی باید وکیل بگیریم؟ مگه نمیشه خودمون کارها رو انجام بدیم؟ راستش را بخواهید، در بسیاری از پرونده های ساده، ورثه می توانند خودشان مراحل را طی کنند و نیازی به وکیل ندارند. اما گاهی اوقات، شرایط پرونده جوری می شود که داشتن یک وکیل متخصص، نه تنها سرعت کار را بالا می برد، بلکه از دردسرهای احتمالی هم جلوگیری می کند. مثلاً:

• وجود اختلاف بین ورثه: اگر خدای ناکرده ورثه بر سر تقسیم ارث یا حتی همکاری برای کارهای اداری به مشکل خورده باشند، وکیل می تواند نقش میانجی را بازی کند و فرآیند را تسهیل کند.
• عدم حضور یا همکاری برخی ورثه: اگر یکی از ورثه در دسترس نیست، خارج از کشور است یا به هر دلیلی حاضر به همکاری نیست، وکیل می تواند از طرف بقیه اقدام کند.
• پیچیدگی اموال متوفی: اگر دارایی ها زیاد، متنوع (ملک، شرکت، سهام، حساب های مختلف) یا درگیر مسائل حقوقی باشند، وکیل کمک بزرگی است.
• عدم دسترسی به مدارک لازم: اگر مدارک اولیه مثل شناسنامه یا گواهی فوت در دسترس نباشد، وکیل می تواند برای جمع آوری آنها کمک کند.
• تسریع در روند کار: وکیل با تجربه در این زمینه، تمام پیچ و خم های اداری را می شناسد و می تواند کارها را سریع تر پیش ببرد.

حالا نحوه محاسبه حق الوکاله وکیل چطور است؟ معمولاً به چند صورت توافق می شود:

1. توافقی: بیشتر اوقات، حق الوکاله بین وکیل و موکل (ورثه) به صورت توافقی تعیین می شود که می تواند یک مبلغ ثابت باشد.
2. تعرفه ای: گاهی اوقات، طبق تعرفه کانون وکلای دادگستری تعیین می شود که برای پرونده های غیرمالی، درصدی از ارزش خواسته نیست و یک مبلغ پایه دارد.
3. درصدی از ارزش اموال: در برخی پرونده های پیچیده تر، ممکن است درصدی از ارزش کل ارث به عنوان حق الوکاله در نظر گرفته شود، اما این کمتر رایج است و بستگی به توافق دارد.

حدود مبلغ حق الوکاله برای پرونده های ساده حصر وراثت می تواند از 5 میلیون تومان شروع شود و برای پرونده های پیچیده تر با اختلافات زیاد، به مبالغ بسیار بالاتری (حتی بالای 20-30 میلیون تومان) برسد. این بستگی به تجربه وکیل، حجم کار و پیچیدگی پرونده دارد.

چه کسی هزینه وکیل را پرداخت می کند؟ اصولاً ورثه ای که متقاضی استخدام وکیل هستند، این هزینه را پرداخت می کنند. اما اگر ورثه با هم توافق کنند، می توانند هزینه را به صورت مشترک از محل اموال متوفی یا از سهم خودشان بپردازند. اگر یک نفر به تنهایی اقدام به گرفتن وکیل کند، ابتدا خودش باید هزینه را بپردازد و بعداً در صورت توافق، می تواند سهم بقیه را مطالبه کند.

• هزینه های کارشناسی رسمی دادگستری: اگر اموال متوفی نیاز به ارزیابی دقیق داشته باشند (مثلاً چندین ملک، سهام شرکت های خاص یا آثار هنری)، ممکن است شورای حل اختلاف یا دادگاه، نظر کارشناس رسمی دادگستری را بخواهد. این هزینه هم متغیر است و بستگی به نوع و حجم کار کارشناس دارد، اما می تواند از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان باشد.
• هزینه های رفت وآمد، کپی و اسکن مدارک: اینها هزینه های جزئی هستند که در طول فرآیند ممکن است پیش بیاید و مجموعاً مبلغ زیادی نمی شوند.

مسئولیت پرداخت هزینه حصر وراثت به عهده کیست؟

در حالت کلی، مسئولیت پرداخت هزینه های حصر وراثت (چه دولتی و چه اختیاری مثل وکیل) به عهده تمام ورثه است. این هزینه ها جزء دیون متوفی یا هزینه های مربوط به اداره ترکه محسوب می شوند و معمولاً بهتر است قبل از تقسیم ارث، از مجموع دارایی های متوفی پرداخت شوند.

اما خب همیشه هم اینطوری نیست که همه ورثه با هم و با همکاری کامل پیش بروند. گاهی پیش می آید که:

• در صورت اقدام یک نفر: اگر یکی از ورثه به تنهایی برای دریافت گواهی حصر وراثت اقدام کند و بقیه همکاری نکنند، معمولاً آن یک نفر باید هزینه ها را بپردازد. اما بعداً می تواند سهم بقیه را (مثلاً از محل سهم الارث آنها) مطالبه کند.
• نقش طلبکاران متوفی: اگر متوفی طلبکار داشته باشد و آنها برای وصول طلبشان نیاز به گواهی حصر وراثت داشته باشند، می توانند خودشان اقدام کرده و هزینه ها را بپردازند. البته در این حالت، این هزینه ها جزو مطالباتشان محسوب می شود و در زمان وصول طلب، به آنها برگردانده می شود.

خلاصه که بهترین حالت این است که همه ورثه با هم همکاری کنند و این هزینه ها را به صورت مشترک بپردازند تا فرآیند به بهترین شکل پیش برود.

مدت زمان لازم برای دریافت گواهی حصر وراثت و عوامل موثر بر آن

علاوه بر هزینه، زمان هم یک فاکتور مهم است که ذهن خیلی ها را مشغول می کند. چقدر طول می کشد تا این گواهی به دستمان برسد؟

• مدت زمان تقریبی برای گواهی محدود: اگر همه مدارک کامل باشد و ورثه هم همکاری کنند، معمولاً بین 1 تا 2 هفته طول می کشد تا گواهی حصر وراثت محدود از شورای حل اختلاف صادر شود. این زمان برای افرادی که نیاز فوری به گواهی دارند، خیلی مناسب است.
• مدت زمان تقریبی برای گواهی نامحدود: اینجا اوضاع کمی فرق می کند. به خاطر مرحله نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشار، باید حداقل یک ماه صبر کنید تا مهلت قانونی آگهی تمام شود. پس در خوش بینانه ترین حالت، فرآیند گواهی نامحدود حداقل 45 روز (شامل زمان آگهی و مراحل اداری) طول می کشد.

البته اینها حالت های ایده آل هستند و یک سری عوامل می توانند روی این مدت زمان تأثیر بگذارند و آن را طولانی تر کنند:

• همکاری یا عدم همکاری ورثه: اگر یکی از ورثه مدارک لازم را ندهد یا به هر دلیلی همکاری نکند، پرونده ممکن است طولانی شود. در این شرایط، بقیه ورثه باید درخواست استعلام از ثبت احوال را بدهند که خودش زمان بر است.
• کامل بودن مدارک: اگر مدارک ناقص باشند و مجبور شوید چندین بار به دفاتر یا شورا مراجعه کنید، زمان بیشتری از دست می رود.
• وجود اختلافات: اگر ورثه بر سر موضوعی اختلاف داشته باشند و کار به دادگاه بکشد، این زمان به مراتب بیشتر می شود.
• وجود وکیل: در بسیاری از موارد، وکیل می تواند با تجربه و تسلط بر مراحل، سرعت کار را تا حد زیادی بالا ببرد و از رفت و آمدهای بیهوده جلوگیری کند.
• وجود جنین: اگر متوفی فرزندی داشته باشد که هنوز به دنیا نیامده، تا زمان تولد و مشخص شدن جنسیت او، فرآیند حصر وراثت متوقف می شود.

مراحل گام به گام اقدام برای حصر وراثت (با اشاره به هزینه ها در هر مرحله)

حالا بیایید مراحل را به صورت گام به گام با هم مرور کنیم تا بدانید دقیقاً باید چه کارهایی انجام دهید و در هر مرحله چه هزینه هایی در انتظار شماست:

1. جمع آوری مدارک اولیه:
   • گواهی فوت متوفی.
   • اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی تمام ورثه (شامل فرزندان، همسر، پدر و مادر متوفی).
   • عقدنامه متوفی (در صورت متأهل بودن).
   • استعلام از آخرین اقامتگاه متوفی (در صورت نیاز).

   هزینه: معمولاً ناچیز، فقط برای کپی یا گرفتن گواهی فوت المثنی.

2. مراجعه به دفاتر اسناد رسمی برای تنظیم استشهادیه وراث:
   • با مدارک ورثه و حداقل دو نفر شاهد که ورثه نباشند، به یک دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کنید.
   • فرم استشهادیه توسط دفترخانه تنظیم و توسط شهود امضا و توسط سردفتر تأیید می شود.

   هزینه: حدود 200,000 تا 500,000 تومان (تعرفه محضری).

3. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:
   • با تمام مدارک جمع آوری شده (از جمله استشهادیه محضری) به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
   • دادخواست صدور گواهی حصر وراثت را ثبت کنید. اینجا نوع گواهی (محدود یا نامحدود) مشخص می شود.

   هزینه: حدود 40,000 تا 60,000 تومان (هزینه دادرسی و ثبت دادخواست).

4. نشر آگهی در روزنامه (فقط برای حصر نامحدود):
   • اگر دادخواست شما برای گواهی نامحدود باشد، بعد از ثبت در دفاتر خدمات قضایی و ارجاع به شورا، شورای حل اختلاف درخواست نشر آگهی در روزنامه را به شما ابلاغ می کند.
   • شما باید به روزنامه مورد نظر مراجعه کرده و هزینه آگهی را پرداخت کنید تا آگهی منتشر شود.

   هزینه: 300,000 تا 1,500,000 تومان (و بیشتر، بستگی به روزنامه و طول آگهی).

5. پیگیری در شورای حل اختلاف:
   • بعد از طی مراحل بالا، باید پرونده خود را در شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی پیگیری کنید.
   • برای گواهی محدود، پس از بررسی مدارک، گواهی صادر می شود.
   • برای گواهی نامحدود، پس از اتمام مهلت یک ماهه آگهی و عدم اعتراض، گواهی صادر می شود.

   هزینه: خود صدور گواهی در شورا رایگان است.

6. دریافت گواهی حصر وراثت:
   • پس از صدور، می توانید گواهی حصر وراثت را از شورای حل اختلاف دریافت کنید.

   هزینه: ندارد.

آگاهی از مراحل و هزینه های هر گام، می تواند فرآیند حصر وراثت را برای شما ساده تر و قابل پیش بینی تر کند و از غافلگیری های مالی جلوگیری نماید.

آیا هزینه انحصار وراثت خانه، زمین و سایر اموال متفاوت است؟

شاید این سوال برایتان پیش بیاید که اگر متوفی خانه، زمین، خودرو یا فقط پول نقد داشته باشد، آیا هزینه های حصر وراثت فرق می کند؟ این یک تصور اشتباه رایج است.

راستش را بخواهید، هزینه های اداری و قانونی مربوط به خودِ فرآیند حصر وراثت، مستقیماً به نوع دارایی ها بستگی ندارد. یعنی فرقی نمی کند ارث شامل یک ویلای لوکس در شمال باشد یا فقط چند میلیون تومان در حساب بانکی. آنچه اهمیت دارد، ارزش مجموع این دارایی هاست.

این ارزش مجموع است که تعیین می کند شما باید برای گواهی حصر وراثت محدود اقدام کنید یا نامحدود. همانطور که قبلاً گفتیم، اگر مجموع دارایی ها (مثلاً خانه + ماشین + پول نقد + سهام) تا 50 میلیون تومان باشد، گواهی محدود و اگر بیشتر باشد، گواهی نامحدود نیاز است. و همین موضوع است که هزینه های شما را تعیین می کند (مثلاً نیاز به آگهی روزنامه یا عدم نیاز به آن).

یک نکته مهم دیگر که نباید با هزینه حصر وراثت اشتباه گرفته شود، بحث مالیات بر ارث است. مالیات بر ارث، یک داستان کاملاً جداگانه است. شما ابتدا باید گواهی حصر وراثت را دریافت کنید، بعد از آن، برای انتقال هر یک از اموال متوفی به نام ورثه، باید مالیات بر ارث آن دارایی خاص را پرداخت کنید. مثلاً مالیات انتقال یک خانه با مالیات انتقال یک خودرو یا سهام، متفاوت است و فرمول های خاص خودش را دارد. پس، حصر وراثت صرفاً تعیین کننده ورثه و سهم الارث است، نه محاسبه و پرداخت مالیات اموال. برای اطلاعات بیشتر درباره مالیات بر ارث، پیشنهاد می کنم حتماً مقالات مربوط به آن را مطالعه کنید.

از کجا بفهمیم انحصار وراثت انجام شده است؟ (راهنمای استعلام)

شاید در شرایطی قرار بگیرید که بخواهید بدانید آیا برای متوفی خاصی، قبلاً گواهی حصر وراثت صادر شده است یا نه. مثلاً ممکن است یکی از ورثه قبلاً اقدام کرده باشد و شما بی خبر باشید، یا نیاز به استعلام گواهی برای انجام یک کار اداری داشته باشید. خوشبختانه این امکان برای استعلام وجود دارد.

برای استعلام گواهی حصر وراثت، می توانید از طریق سامانه های الکترونیکی قوه قضاییه اقدام کنید. اگر جزو ورثه باشید یا به عنوان یک شخص ذی نفع شناخته شوید، می توانید با در دست داشتن کد ملی متوفی و اطلاعات هویتی خودتان، از طریق سامانه ثنا یا بخش خدمات الکترونیک قضایی، وضعیت پرونده های مربوط به متوفی را استعلام کنید. در این سامانه ها، معمولاً امکان پیگیری پرونده با وارد کردن کد ملی یکی از طرفین و شماره پرونده (اگر داشته باشید) فراهم است. همچنین، می توانید به صورت حضوری با در دست داشتن مدارک شناسایی خود و اطلاعات متوفی به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت او مراجعه کرده و از مسئول مربوطه جویا شوید.

البته دسترسی به اطلاعات دقیق پرونده ها، برای هر کسی امکان پذیر نیست و فقط ورثه یا اشخاص ذی نفع با ارائه مدارک مربوطه می توانند به اطلاعات دسترسی پیدا کنند. این کار برای حفظ حریم خصوصی افراد و جلوگیری از سوءاستفاده ها انجام می شود.

نتیجه گیری

خب، رسیدیم به آخر داستانمان. در این مقاله حسابی درباره هزینه حصر وراثت گپ زدیم و سعی کردیم تمام زوایا و جزئیاتش را برایتان روشن کنیم. دیدیم که این هزینه ها شامل بخش های مختلفی مثل استشهادیه محضری، ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی و در برخی موارد، هزینه آگهی روزنامه می شود. همچنین فهمیدیم که بسته به ارزش اموال متوفی، دو نوع گواهی محدود و نامحدود داریم که هر کدام روی هزینه ها و مدت زمان فرآیند تأثیر می گذارند.

درست است که مواجه شدن با این فرآیندهای قانونی و هزینه هایشان بعد از یک فقدان بزرگ، ممکن است کمی سخت و طاقت فرسا باشد، اما یادتان باشد که حصر وراثت یک گام ضروری و حیاتی برای سامان بخشیدن به وضعیت اموال و بدهی های عزیز از دست رفته تان است. با آگاهی قبلی از جزئیات و هزینه ها، می توانید این مسیر را با دغدغه کمتری طی کنید.

همیشه پیشنهاد می شود که برای اطمینان از صحت و درستی مراحل، به خصوص در مواردی که پرونده پیچیدگی خاصی دارد یا اختلافاتی بین ورثه هست، حتماً با یک وکیل متخصص در امور حصر وراثت مشورت کنید. این کار می تواند جلوی بسیاری از مشکلات احتمالی آینده را بگیرد و به شما کمک کند تا با آرامش بیشتری این فرآیند را به سرانجام برسانید. فراموش نکنید که تعرفه ها و مبالغ در طول زمان ممکن است تغییر کنند، پس همیشه قبل از هر اقدامی، آخرین تعرفه ها را از مراجع رسمی استعلام بگیرید.