متن اظهارنامه تخلیه ملک

فرض کنید مستاجرتان، با وجود تمام شدن قرارداد اجاره یا حتی بی توجهی به تعهداتش، هنوز خانه یا مغازه شما را تخلیه نکرده. خب، اینجا چه باید کرد؟ اولین و مهم ترین قدمی که به طور قانونی می توانید بردارید، ارسال یک اظهارنامه تخلیه ملک است. این اظهارنامه، در واقع یک جور اتمام حجت رسمی و حقوقی به مستاجر است تا بداند شما برای پس گرفتن ملک خود جدی هستید و اگر کوتاه نیاید، از مسیر قانونی پیش می روید. با تنظیم و ارسال صحیح متن اظهارنامه تخلیه ملک، نه تنها حقوق خودتان را حفظ می کنید، بلکه پایه ای محکم برای اقدامات بعدی در مراجع قضایی هم می گذارید. در سال 1404، با توجه به پیچیدگی های روابط موجر و مستاجر، آشنایی با نحوه تنظیم اظهارنامه تخلیه و ارسال آن از نان شب هم واجب تر است.

در دنیای ملک و اجاره، اتفاق افتاده که مستاجر شما، با وجود اتمام مدت قرارداد یا حتی زیر پا گذاشتن شروط اجاره، قصد تخلیه ملک را نداشته باشد. در چنین شرایطی، خیلی از موجران نمی دانند از کجا باید شروع کنند تا حقشان پایمال نشود. اینجا متن اظهارنامه تخلیه ملک مثل یک نقشه راه به کمک شما می آید تا با خیال راحت و به صورت قانونی، به این وضعیت سر و سامان بدهید. این برگه رسمی، نه تنها یک اخطار جدی به مستاجر است، بلکه به شما کمک می کند تا پرونده ای محکم برای اقدامات بعدی در دادگاه یا شورای حل اختلاف بسازید. در این راهنمای جامع، قرار است پله پله با هم پیش برویم؛ از اینکه اظهارنامه تخلیه ملک چیست و چه زمانی باید آن را بفرستیم، تا نحوه تنظیم اظهارنامه تخلیه، مراحل ارسالش و حتی نمونه های کاربردی اش را بررسی می کنیم. پس همراه ما باشید تا با آگاهی کامل از حقوق و تکالیف خود، این مسیر را به بهترین شکل ممکن طی کنید.

اظهارنامه تخلیه ملک؛ اولین گام حقوقی برای پس گرفتن خانه تان

بیایید رک و راست بگوییم، اظهارنامه تخلیه ملک یک نامه معمولی نیست که شما خودتان بنویسید و پست کنید. این یک سند حقوقی مهم است که از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به صورت رسمی به مستاجر شما ابلاغ می شود. کارش هم این است که به طرف مقابل (مستاجر) اطلاع دهد که شما به عنوان مالک، رسماً از او می خواهید ملک را تخلیه کند. در واقع، ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی هم به همین موضوع اشاره می کند و می گوید هر کسی می تواند قبل از اینکه دادخواست رسمی به دادگاه بدهد، حق خودش را با اظهارنامه به طرف مقابل اعلام کند. این یعنی اظهارنامه تخلیه، یک جور اخطار قانونی است که به مستاجر می گوید: حواس جمع! وقتش رسیده که بری و اگر نروی، قدم های جدی تری برمی دارم.

شاید بپرسید خب چرا این قدر روی اظهارنامه تخلیه تأکید داریم؟ چون ارسال این اظهارنامه چند تا فایده مهم دارد:

• به مستاجر یک مهلت مشخص و قانونی برای تخلیه می دهد.
• در صورت نیاز به دادگاه، سندی رسمی دارید که نشان می دهد شما قبل از شکایت، سعی کرده اید موضوع را دوستانه و با اخطار حل کنید.
• مستاجر را از عواقب قانونی عدم تخلیه مطلع می کند و می تواند او را به همکاری وادار کند.
• در مواردی که قرارداد اجاره شفاهی یا فاقد شروط روشن است، اظهارنامه می تواند به روشن شدن تکلیف کمک کند.

یادتان باشد، اظهارنامه تخلیه ملک با دادخواست تخلیه فرق دارد. اظهارنامه فقط یک اخطار است، اما دادخواست، شروع یک دعوای قضایی در دادگاه یا شوراهای حل اختلاف است. پس اظهارنامه، یک جور مقدمه چینی هوشمندانه برای شروع یک دعوای احتمالی است و به قول معروف، اول اتمام حجت بعد شکایت!

تفاوت اساسی اظهارنامه با دادخواست تخلیه ملک: اخطار یا دعوای قضایی؟

خیلی ها این دو اصطلاح را با هم اشتباه می گیرند، اما باید بدانید که اظهارنامه تخلیه و دادخواست تخلیه ملک دو چیز کاملاً متفاوت و در مراحل مختلفی از پیگیری حقوقی قرار دارند. اگر بخواهیم خیلی ساده بگوییم:

• اظهارنامه تخلیه: این مثل یک کارت زرد است! شما به عنوان موجر، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یک متن اظهارنامه تخلیه ملک برای مستاجرتان می فرستید تا رسماً و قانونی به او بگویید که قرارداد تمام شده یا به تعهداتش عمل نکرده و باید ملک را تخلیه کند. هدف از ارسال اظهارنامه تخلیه، اتمام حجت و اطلاع رسانی رسمی است. هنوز هیچ پرونده ای در دادگاه تشکیل نشده و صرفاً دارید به مستاجر هشدار می دهید.
• دادخواست تخلیه: این دیگر کارت قرمز است! اگر بعد از ارسال اظهارنامه تخلیه و اتمام مهلت آن، مستاجر باز هم به حرفتان گوش نکرد و ملک را تخلیه نکرد، آن وقت شما باید به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه کنید و یک دادخواست تخلیه ملک به صورت رسمی ثبت کنید. دادخواست تخلیه یعنی شما رسماً از مراجع قضایی می خواهید که وارد عمل شوند و مستاجر را مجبور به تخلیه کنند.

پس، اظهارنامه، مرحله ای قبل از دادخواست تخلیه است. یک اخطار است تا شاید کار به دادگاه نکشد. اما اگر اخطار جواب ندهد، نوبت به دادخواست و در نهایت، حکم و اجرای حکم تخلیه می رسد. به همین خاطر، درست و حسابی بودن متن اظهارنامه تخلیه ملک از همان اول اهمیت زیادی دارد.

چه زمانی می توان اظهارنامه تخلیه را ارسال کرد؟ (شرایط قانونی و مصادیق جامع)

قرار نیست هر وقت دلمان خواست، اظهارنامه تخلیه ملک برای مستاجر بفرستیم. قانون برای این کار، شرایط مشخصی را تعیین کرده است تا هم حقوق موجر و هم مستاجر رعایت شود. پس قبل از هر اقدامی، باید مطمئن شوید که یکی از این شرایط قانونی برای شما پیش آمده است. در سال 1404، این موارد از همیشه مهم تر هستند:

انقضای مدت قرارداد اجاره

یکی از رایج ترین و واضح ترین دلایل برای ارسال اظهارنامه تخلیه ملک، وقتی است که مدت قرارداد اجاره به پایان رسیده و مستاجر، با اینکه دیگر هیچ تعهد قانونی برای ماندن ندارد، حاضر به تخلیه نیست. حتی اگر مستاجر تا روز آخر اجاره اش را کامل پرداخت کرده باشد، با اتمام قرارداد، شما به عنوان مالک حق دارید ملک را پس بگیرید. اظهارنامه تخلیه پایان مدت اجاره اینجا وارد عمل می شود تا به مستاجر یادآآوری کند که وقتش تمام شده و باید ملک را خالی کند. این کار، یک شروع رسمی برای مراحل بعدی در صورت عدم همکاری مستاجر است.

عدم پرداخت اجاره بها و هزینه های جاری (آب، برق، گاز، شارژ)

تصور کنید مستاجر شما، چند ماه است که اجاره را پرداخت نکرده یا هزینه های جاری مثل آب و برق و شارژ ساختمان را نپرداخته است. این هم یکی از دلایل محکم برای ارسال اظهارنامه تخلیه است. در برخی قراردادها یا قوانین (مثل قانون روابط موجر و مستاجر سال 1356)، اگر مستاجر برای سه ماه متوالی اجاره بها را پرداخت نکند، موجر حق فسخ قرارداد اجاره و درخواست تخلیه را دارد. در متن اظهارنامه تخلیه ملک در این حالت، حتماً باید مبلغ دقیق بدهی ها و مهلت پرداخت را قید کنید و هشدار دهید که در صورت عدم پرداخت و عدم تخلیه، اقدامات قانونی بعدی را انجام خواهید داد. این اظهارنامه عدم پرداخت اجاره، بار حقوقی زیادی دارد.

تخلف از شروط قرارداد اجاره توسط مستاجر

قرارداد اجاره فقط مربوط به اجاره بها نیست! شروط زیادی در آن گنجانده می شود که مستاجر موظف به رعایت آن هاست. اگر مستاجر یکی از این شروط را زیر پا بگذارد، شما می توانید اظهارنامه تخلیه ملک ارسال کنید:

• تغییر کاربری ملک: مثلاً اگر خانه ای را برای سکونت اجاره داده اید و مستاجر آن را تبدیل به انبار یا دفتر کار کرده باشد.
• انتقال ملک به غیر: اگر مستاجر بدون اجازه شما، ملک را به شخص دیگری اجاره داده یا منتقل کرده باشد.
• تعدی و تفریط در ملک: یعنی مستاجر به ملک آسیب رسانده باشد یا در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد (مثلاً شیر آب خراب را تعمیر نکرده و باعث آب گرفتگی شده باشد).
• استفاده نامشروع از ملک: این مورد که کاملاً واضح است و نیاز به توضیح بیشتری ندارد.
• عدم رعایت نظامات آپارتمانی: مثل ایجاد سر و صدای زیاد و آزار و اذیت همسایگان.

در این موارد، حتماً باید در متن اظهارنامه تخلیه ملک، به بند دقیق قرارداد که توسط مستاجر نقض شده، اشاره کنید.

موارد خاص (قراردادهای قبل از سال 1376)

قانون روابط موجر و مستاجر سال 1376، تغییرات زیادی ایجاد کرد. برای قراردادهای اجاره ای که قبل از این سال بسته شده اند، شرایط خاصی برای تخلیه وجود دارد. مثلاً اگر موجر به ملک برای نیاز شخصی خود یا بستگان درجه یکش نیاز داشته باشد، یا قصد تخریب و نوسازی ملک را داشته باشد، می تواند درخواست تخلیه بدهد. البته این موارد پیچیدگی های خاص خود را دارند و حتماً باید با وکیل تخلیه ملک مشورت کنید.

املاک فاقد اجاره نامه کتبی (اجاره شفاهی یا عاریه)

بعضی وقت ها، اجاره نامه ای کتبی در کار نیست و همه چیز شفاهی پیش رفته. یا حتی ملک به صورت عاریه (رایگان) به کسی داده شده است. در این موارد، ارسال اظهارنامه تخلیه اهمیت دوچندانی پیدا می کند. چون یک سند رسمی ایجاد می شود که نشان می دهد شما از فرد می خواهید ملک را پس بدهد و در صورت لزوم، برای خلع ید یا مطالبه اجرت المثل ایام تصرف (یعنی اجاره بهای دوران سکونت غیرقانونی) اقدام کنید. این اظهارنامه تخلیه ملک، برای اثبات تاریخ درخواست شما و شروع مهلت قانونی تخلیه، حیاتی است.

راهنمای گام به گام تنظیم متن اظهارنامه تخلیه ملک (با تمرکز بر جزئیات)

خب، حالا که می دانید چه زمانی می توانید اظهارنامه تخلیه ملک بفرستید، نوبت به تنظیم متن اظهارنامه تخلیه ملک می رسد. این بخش، قلب ماجراست و باید با دقت زیادی انجام شود تا از نظر حقوقی بی نقص باشد. یادتان باشد که جزئیات اینجا خیلی مهم هستند.

بخش های اصلی اظهارنامه

یک اظهارنامه تخلیه ملک استاندارد، معمولاً شامل بخش های زیر است که باید دقیق و کامل پر شوند:

1. عنوان: بالای برگه معمولاً نوشته شده برگ اظهارنامه.
2. مشخصات اظهارکننده (موجر): اینجا باید اطلاعات کامل خودتان به عنوان مالک را بنویسید: نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل، وضعیت تاهل، و مهم تر از همه، آدرس پستی دقیق و شماره تلفن.
3. مشخصات مخاطب (مستاجر): اطلاعات مستاجر شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی (اگر می دانید و در قرارداد هست)، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل، و باز هم، آدرس پستی دقیق و شماره تلفن. دقت در آدرس مستاجر خیلی حیاتی است، چون اظهارنامه به همین آدرس ابلاغ می شود.
4. موضوع اظهارنامه: این قسمت باید خیلی واضح و روشن هدف شما را بیان کند. مثلاً: اعلام تخلیه ملک مسکونی به دلیل انقضای مدت اجاره و مطالبه اجاره بهای معوقه.

خلاصه اظهارات (قلب اظهارنامه شما)

این بخش، مهم ترین قسمت متن اظهارنامه تخلیه ملک است که باید با دقت و صراحت تمام نوشته شود. اینجا شما داستان را تعریف می کنید و می گویید چرا مستاجر باید تخلیه کند:

• ارجاع به قرارداد اجاره: اول از همه، به قرارداد اجاره ای که بین شما و مستاجر بسته شده، اشاره کنید. شماره قرارداد، تاریخ دقیق انعقاد، نام کامل طرفین، مشخصات کامل ملک (آپارتمان، مغازه، مساحت، پلاک ثبتی، آدرس دقیق) را بنویسید.
• شرح دقیق علت تخلیه: اینجا باید بدون حاشیه پردازی، دلیل اصلی درخواست تخلیه را بنویسید. این دلیل باید مستند به قرارداد یا قوانین باشد. مثلاً:
  
  با احترام، به استحضار می رساند که قرارداد اجاره شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد] مربوط به [نوع ملک: یک واحد آپارتمان/یک باب مغازه] به آدرس [آدرس دقیق ملک]، در تاریخ [تاریخ پایان قرارداد] به پایان رسیده است. متاسفانه، علیرغم تذکرات شفاهی اینجانب، جنابعالی تا این لحظه از تخلیه و تحویل ملک خودداری نموده اید.
  
  یا اگر دلیل، عدم پرداخت اجاره است:
  
  برابر قرارداد اجاره فوق الذکر، جنابعالی موظف به پرداخت اجاره بها ماهانه مبلغ [مبلغ اجاره] ریال بوده اید. متاسفانه، اجاره بهای ماه های [ذکر ماه ها] به مبلغ مجموعاً [مبلغ کل بدهی] ریال را تاکنون پرداخت نکرده اید و به تعهد خود عمل ننموده اید.
• تعیین مهلت معقول برای تخلیه: حتماً یک مهلت منطقی و مشخص برای تخلیه تعیین کنید. این مهلت معمولاً ۱۰ روز تا یک ماه است. مثلاً: لذا مقتضی است حداکثر ظرف مدت ۱۰ (ده) روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به تخلیه کامل و تحویل ملک فوق الذکر اقدام فرمایید.
• مطالبه اجاره بهای معوقه و سایر بدهی ها: اگر مستاجر بدهی دارد، اینجا آن را مطالبه کنید و بگویید که باید تسویه حساب کند. مثلاً: همچنین، مبلغ اجاره بهای معوقه و هزینه های جاری (آب، برق، گاز، شارژ) را که تا تاریخ تخلیه محاسبه و اعلام خواهد شد، تسویه نمایید.
• مطالبه وجه التزام قراردادی: اگر در قرارداد اجاره شما شرطی برای دیرکرد در تخلیه یا عدم پرداخت اجاره بها وجود دارد (که به آن وجه التزام می گویند)، حتماً به آن اشاره کنید و مبلغ یا نحوه محاسبه آن را ذکر کنید.
• هشدار صریح به اقدامات قانونی بعدی: حتماً قید کنید که در صورت عدم تخلیه یا عدم پرداخت بدهی در مهلت مقرر، شما چاره ای جز پیگیری قضایی نخواهید داشت. مثلاً: بدیهی است در صورت عدم اقدام در مهلت مقرر، اینجانب از طریق مراجع قضایی ذیصلاح، دادخواست تخلیه ملک و مطالبه کلیه خسارات و بدهی ها از جمله اجرت المثل ایام تصرف را تقدیم خواهم کرد و کلیه هزینه های دادرسی و خسارات احتمالی بر عهده جنابعالی خواهد بود.
• تأکید بر آمادگی موجر برای استرداد ودیعه: برای اینکه نشان دهید شما هم به تعهدات خود پایبند هستید، حتماً ذکر کنید که همزمان با تخلیه و تحویل ملک، آمادگی دارید مبلغ ودیعه (رهن) را به مستاجر پس بدهید. این نکته در روند رسیدگی های بعدی بسیار مهم است.

نکات مهم در نگارش متن اظهارنامه تخلیه ملک

• زبان رسمی و مؤدبانه: با اینکه لحن مقاله ما دوستانه است، اما خود متن اظهارنامه تخلیه ملک باید رسمی و مؤدبانه باشد. از هرگونه توهین، کلمات عامیانه یا حاشیه پردازی پرهیز کنید.
• صراحت و وضوح: چیزی را گنگ و مبهم ننویسید. همه چیز باید واضح و قابل فهم باشد.
• پرهیز از حاشیه پردازی: فقط واقعیت ها و دلایل حقوقی را بیان کنید.
• استناد به مواد قانونی یا بندهای قرارداد: اگر دلیلی که برای تخلیه دارید، مستند به ماده خاصی از قانون یا بند مشخصی از قرارداد است، حتماً آن را ذکر کنید. این کار به اظهارنامه شما اعتبار حقوقی بیشتری می دهد.

یادتان باشد، تنظیم متن اظهارنامه تخلیه ملک با دقت بالا، می تواند جلوی بسیاری از مشکلات و طولانی شدن روند قضایی را بگیرد. پس وقت بگذارید و با جزئیات کامل آن را بنویسید.

برای اینکه دید بهتری داشته باشید، در ادامه چند نمونه اظهارنامه تخلیه ملک را با سناریوهای مختلف ارائه می کنیم که می توانید از آن ها الگو بگیرید.

مراحل ارسال اظهارنامه تخلیه ملک (راهنمای عملی 1404)

تنظیم متن اظهارنامه تخلیه ملک یک طرف قضیه است و ارسال آن طرف دیگر. برای اینکه اظهارنامه شما اعتبار قانونی داشته باشد و مستاجر هم رسماً از آن باخبر شود، باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام کنید. این مراحل، راهنمای گام به گام شما در سال 1404 است:

1. آمادگی اولیه و جمع آوری مدارک:
   • قرارداد اجاره:اصل یا کپی مصدق قرارداد اجاره بین شما و مستاجر.
   • مدارک هویتی:شناسنامه و کارت ملی خودتان و در صورت اطلاع، مستاجر.
   • اسناد بدهی (اگر دارید):فیش های پرداخت نشده آب، برق، گاز، تلفن، شارژ یا هر مدرک دیگری که نشان دهنده بدهی مستاجر است.
   • متن آماده اظهارنامه:متن اظهارنامه تخلیه ملک را که با دقت تنظیم کرده اید، به صورت تایپ شده (فایل Word) آماده داشته باشید.
2. ثبت نام در سامانه ثنا:

   اگر قبلاً در سامانه ثنا ثبت نام نکرده اید (که برای تمام امور قضایی الکترونیک لازم است)، باید ابتدا این کار را انجام دهید. می توانید به صورت حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید یا به صورت آنلاین (البته برای نهایی کردن ثبت نام و احراز هویت معمولاً نیاز به مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان یا دفاتر قضایی دارید).

3. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:

   با در دست داشتن تمام مدارک آماده شده و فایل متن اظهارنامه تخلیه ملک، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید:

   • تکمیل و تایپ متن: اگر فایل آماده دارید، آن را تحویل متصدی دهید. در غیر این صورت، آن ها می توانند اظهارنامه را برای شما تایپ کنند (که البته هزینه بیشتری دارد).
   • پیوست کردن مدارک: مدارکی مانند تصویر قرارداد اجاره، سند مالکیت (اختیاری اما مفید) و هر گونه فیش بدهی را به اظهارنامه پیوست کنید.
   • پرداخت هزینه: هزینه ثبت و ارسال اظهارنامه (که شامل هزینه خدمات و هزینه پست می شود) را پرداخت کنید. این هزینه در سال 1404 حدود ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان است، اما همیشه بهتر است برای مبلغ دقیق، از خود دفتر خدمات قضایی استعلام بگیرید، چون ممکن است تغییر کند.
4. دریافت کد رهگیری:

   پس از ثبت و پرداخت، به شما یک کد رهگیری و شماره پرونده داده می شود. این کد را حتماً نگه دارید تا بتوانید وضعیت ابلاغ اظهارنامه را پیگیری کنید و مطمئن شوید که به دست مستاجر رسیده است.

5. ابلاغ رسمی به مستاجر:

   اظهارنامه از طریق سامانه ثنا به صورت الکترونیکی به مستاجر ابلاغ می شود. اگر مستاجر در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد، پیامک ابلاغ را دریافت می کند و می تواند اظهارنامه را در کارتابل خود ببیند. اگر ثبت نام نکرده باشد، اظهارنامه به صورت فیزیکی از طریق پست به آدرس اعلام شده برای او ارسال خواهد شد.

همیشه سعی کنید آدرس مستاجر را با دقت هر چه تمام تر بنویسید. اگر اظهارنامه به دست مستاجر نرسد یا به آدرس اشتباهی برود، ممکن است کل فرآیند دچار مشکل شود.

نمونه های کاربردی متن اظهارنامه تخلیه ملک (با سناریوهای مختلف)

حالا که با مراحل و جزئیات تنظیم اظهارنامه تخلیه آشنا شدید، وقت آن است که چند نمونه اظهارنامه تخلیه ملک واقعی را ببینید. این نمونه ها می توانند به شما در نوشتن متن اظهارنامه تخلیه ملک خودتان کمک کنند. فقط یادتان باشد که باید این نمونه ها را با اطلاعات دقیق پرونده خودتان تکمیل و ویرایش کنید.

نمونه 1: اظهارنامه تخلیه ملک مسکونی به دلیل انقضای مدت قرارداد

بسمه تعالی
برگ اظهارنامه

مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده: [نام و نام خانوادگی موجر]، فرزند [نام پدر]، شماره ملی [کدملی]، به نشانی [آدرس دقیق موجر]
مشخصات و اقامتگاه مخاطب: [نام و نام خانوادگی مستاجر]، فرزند [نام پدر]، شماره ملی [کدملی (در صورت اطلاع)]، به نشانی [آدرس دقیق ملک مورد اجاره/نشانی مستاجر]
موضوع اظهارنامه: اعلام انقضای مدت قرارداد اجاره و درخواست تخلیه و تحویل ملک مسکونی

خلاصه اظهارات:
مخاطب محترم؛
با سلام،
احتراماً به موجب قرارداد اجاره عادی (یا رسمی) شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد]، یک دستگاه آپارتمان مسکونی به مساحت [متراژ] متر مربع، دارای پلاک ثبتی [شماره پلاک ثبتی]، واقع در [آدرس دقیق و کامل ملک] را به مدت [مدت اجاره، مثلاً یک سال] از تاریخ [تاریخ شروع اجاره] لغایت [تاریخ پایان اجاره] به جنابعالی اجاره داده ام.

نظر به اینکه مدت قرارداد اجاره فوق الذکر در تاریخ [تاریخ پایان اجاره] به اتمام رسیده و علیرغم تذکرات شفاهی اینجانب، جنابعالی تاکنون از تخلیه و تحویل ملک مذکور خودداری نموده اید،
لذا به موجب این اظهارنامه رسمی، به شما ابلاغ می گردد که حداکثر ظرف مدت 10 (ده) روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به تخلیه کامل و تحویل مورد اجاره در وضعیت اولیه به اینجانب اقدام فرمایید.

همچنین، اینجانب آمادگی خود را جهت استرداد کامل مبلغ ودیعه (قرض الحسنه) به مبلغ [مبلغ ودیعه] ریال همزمان با تخلیه و تحویل ملک، اعلام می دارم.

بدیهی است در صورت عدم تخلیه و تحویل ملک در مهلت مقرر فوق، اینجانب مجبور به طرح دادخواست تخلیه ملک و مطالبه کلیه خسارات و حقوق قانونی از جمله اجرت المثل ایام تصرف (از تاریخ انقضای قرارداد تا تاریخ تخلیه واقعی)، هزینه های دادرسی و سایر خسارات قراردادی خواهم شد که مسئولیت تمامی عواقب قانونی و مالی آن بر عهده جنابعالی خواهد بود.

با تشکر
[نام و نام خانوادگی موجر]
امضاء و تاریخ

نمونه 2: اظهارنامه تخلیه ملک تجاری به دلیل عدم پرداخت اجاره بها

بسمه تعالی
برگ اظهارنامه

مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده: [نام و نام خانوادگی موجر]، فرزند [نام پدر]، شماره ملی [کدملی]، به نشانی [آدرس دقیق موجر]
مشخصات و اقامتگاه مخاطب: [نام و نام خانوادگی مستاجر]، فرزند [نام پدر]، شماره ملی [کدملی (در صورت اطلاع)]، به نشانی [آدرس دقیق ملک مورد اجاره/نشانی مستاجر]
موضوع اظهارنامه: اعلام فسخ قرارداد اجاره به دلیل عدم پرداخت اجاره بها و درخواست تخلیه ملک تجاری و مطالبه بدهی ها

خلاصه اظهارات:
مخاطب محترم؛
با سلام،
احتراماً به موجب قرارداد اجاره عادی (یا رسمی) شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد]، یک باب [نوع ملک تجاری: مغازه/دفتر کار] به مساحت [متراژ] متر مربع، دارای پلاک ثبتی [شماره پلاک ثبتی]، واقع در [آدرس دقیق و کامل ملک] را به مدت [مدت اجاره] از تاریخ [تاریخ شروع اجاره] به جنابعالی اجاره داده ام.

برابر بند [شماره بند] ماده [شماره ماده] قرارداد اجاره فوق الذکر، جنابعالی موظف بوده اید اجاره بها ماهانه مبلغ [مبلغ اجاره] ریال را در ابتدای هر ماه شمسی پرداخت نمایید.
متاسفانه، اجاره بهای ماه های [ذکر دقیق ماه ها، مثلاً فروردین، اردیبهشت، خرداد 1404] را که مجموعاً به مبلغ [مبلغ کل بدهی اجاره] ریال می رسد، تاکنون پرداخت نکرده اید و به تعهدات قراردادی خود عمل ننموده اید. این عدم پرداخت، تخلف صریح از بند [شماره بند مربوط به عدم پرداخت] قرارداد اجاره و موجب فسخ قرارداد اجاره از سوی اینجانب است.

لذا به موجب این اظهارنامه رسمی، ضمن اعلام فسخ قرارداد اجاره فوق الذکر، به شما ابلاغ می گردد که حداکثر ظرف مدت 10 (ده) روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به تخلیه کامل و تحویل مورد اجاره در وضعیت اولیه به اینجانب اقدام فرمایید. همچنین، مبلغ بدهی اجاره بها و سایر هزینه های جاری (قبوض، شارژ) را که تا تاریخ تخلیه واقعی محاسبه خواهد شد، تسویه نمایید.

بدیهی است در صورت عدم تخلیه و تحویل ملک و عدم تسویه بدهی ها در مهلت مقرر فوق، اینجانب مجبور به طرح دادخواست تخلیه ملک و مطالبه کلیه خسارات و بدهی ها از جمله اجرت المثل ایام تصرف، هزینه های دادرسی و سایر خسارات قراردادی (از جمله وجه التزام مندرج در بند [شماره بند وجه التزام] ماده [شماره ماده]) خواهم شد که مسئولیت تمامی عواقب قانونی و مالی آن بر عهده جنابعالی خواهد بود.

با تشکر
[نام و نام خانوادگی موجر]
امضاء و تاریخ

نمونه 3: اظهارنامه تخلیه به دلیل تخلف مستاجر از شروط قرارداد (تغییر کاربری)

بسمه تعالی
برگ اظهارنامه

مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده: [نام و نام خانوادگی موجر]، فرزند [نام پدر]، شماره ملی [کدملی]، به نشانی [آدرس دقیق موجر]
مشخصات و اقامتگاه مخاطب: [نام و نام خانوادگی مستاجر]، فرزند [نام پدر]، شماره ملی [کدملی (در صورت اطلاع)]، به نشانی [آدرس دقیق ملک مورد اجاره/نشانی مستاجر]
موضوع اظهارنامه: اعلام فسخ قرارداد اجاره به دلیل تخلف مستاجر (تغییر کاربری) و درخواست تخلیه ملک

خلاصه اظهارات:
مخاطب محترم؛
با سلام،
احتراماً به موجب قرارداد اجاره عادی (یا رسمی) شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد]، یک دستگاه آپارتمان مسکونی به مساحت [متراژ] متر مربع، دارای پلاک ثبتی [شماره پلاک ثبتی]، واقع در [آدرس دقیق و کامل ملک] را به مدت [مدت اجاره] از تاریخ [تاریخ شروع اجاره] لغایت [تاریخ پایان اجاره] به منظور سکونت به جنابعالی اجاره داده ام.

برابر بند [شماره بند] ماده [شماره ماده] قرارداد اجاره، جنابعالی متعهد شده اید که از ملک صرفاً برای کاربری مسکونی استفاده نمایید و هرگونه تغییر کاربری بدون اذن کتبی موجر ممنوع می باشد.
متاسفانه، برخلاف تعهد صریح قراردادی و بدون کسب اجازه کتبی از اینجانب، جنابعالی اقدام به تغییر کاربری ملک از مسکونی به [نوع کاربری جدید، مثلاً انبار/دفتر کار] نموده اید. این اقدام، تخلفی آشکار از شروط اساسی قرارداد اجاره بوده و موجب فسخ قرارداد اجاره از سوی اینجانب است.

لذا به موجب این اظهارنامه رسمی، ضمن اعلام فسخ قرارداد اجاره فوق الذکر، به شما ابلاغ می گردد که حداکثر ظرف مدت 10 (ده) روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به تخلیه کامل و تحویل مورد اجاره در وضعیت اولیه به اینجانب اقدام فرمایید.

بدیهی است در صورت عدم تخلیه و تحویل ملک در مهلت مقرر فوق، اینجانب مجبور به طرح دادخواست تخلیه ملک و مطالبه کلیه خسارات وارده از جمله اجرت المثل ایام تصرف (با توجه به کاربری غیرمجاز)، هزینه های دادرسی و سایر خسارات قراردادی خواهم شد که مسئولیت تمامی عواقب قانونی و مالی آن بر عهده جنابعالی خواهد بود.

با تشکر
[نام و نام خانوادگی موجر]
امضاء و تاریخ

نمونه 4: اظهارنامه اعلام آمادگی موجر برای تحویل گرفتن ملک و تسویه حساب

این اظهارنامه کمی متفاوت است. گاهی اوقات مستاجر اعلام آمادگی برای تخلیه می کند اما شما می خواهید تاریخ دقیق را مشخص کنید و نشان دهید که برای پس دادن ودیعه و تحویل گرفتن ملک آماده اید. این کار، جلوی ادعاهای احتمالی مستاجر در آینده را می گیرد.

بسمه تعالی
برگ اظهارنامه

مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده: [نام و نام خانوادگی موجر]، فرزند [نام پدر]، شماره ملی [کدملی]، به نشانی [آدرس دقیق موجر]
مشخصات و اقامتگاه مخاطب: [نام و نام خانوادگی مستاجر]، فرزند [نام پدر]، شماره ملی [کدملی (در صورت اطلاع)]، به نشانی [آدرس دقیق ملک مورد اجاره/نشانی مستاجر]
موضوع اظهارنامه: اعلام آمادگی موجر جهت تحویل گرفتن ملک و استرداد ودیعه پس از انقضای قرارداد

خلاصه اظهارات:
مخاطب محترم؛
با سلام،
احتراماً به موجب قرارداد اجاره عادی (یا رسمی) شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد]، یک دستگاه [نوع ملک] به مساحت [متراژ] متر مربع، دارای پلاک ثبتی [شماره پلاک ثبتی]، واقع در [آدرس دقیق و کامل ملک] را به مدت [مدت اجاره] از تاریخ [تاریخ شروع اجاره] لغایت [تاریخ پایان اجاره] به جنابعالی اجاره داده ام.

نظر به اینکه مدت قرارداد اجاره فوق الذکر در تاریخ [تاریخ پایان اجاره] به اتمام می رسد و جنابعالی نیز به کرات اعلام آمادگی برای تخلیه ملک نموده اید،
لذا اینجانب به موجب این اظهارنامه رسمی، آمادگی خود را جهت تحویل گرفتن ملک مذکور در تاریخ [تاریخ پایان اجاره] و همزمان با آن، استرداد کامل مبلغ ودیعه (قرض الحسنه) به مبلغ [مبلغ ودیعه] ریال به جنابعالی، اعلام می دارم.

مقتضی است در تاریخ و زمان مقرر، با حضور در آدرس ملک فوق، نسبت به تحویل کامل و بدون عیب و نقص ملک و تسویه حساب کامل قبوض و هزینه های جاری (آب، برق، گاز، تلفن و شارژ) اقدام نمایید تا مبلغ ودیعه به شما عودت داده شود.

بدیهی است در صورت عدم تحویل ملک در تاریخ مقرر، اینجانب مجبور به طرح اقدامات قانونی جهت تخلیه و مطالبه خسارات ناشی از تأخیر در تخلیه (از جمله اجرت المثل ایام تصرف) خواهم شد که مسئولیت تمامی عواقب قانونی و مالی آن بر عهده جنابعالی خواهد بود.

با تشکر
[نام و نام خانوادگی موجر]
امضاء و تاریخ

راهنمای استفاده و ویرایش نمونه ها:

این نمونه ها یک چارچوب کلی هستند. حتماً جزئیات دقیق قرارداد خودتان، تاریخ ها، مبالغ، پلاک ثبتی و دلیل اصلی تخلیه را با دقت در جاهای مشخص شده وارد کنید. اگر شرایط خاصی در قرارداد شما وجود دارد، آن را هم اضافه کنید. در صورت نیاز به افزودن بندهایی مثل وجه التزام قراردادی، حتماً به شماره بند و ماده آن در قرارداد اشاره کنید.

پس از ارسال اظهارنامه چه اتفاقی می افتد؟ (حقوق و تکالیف طرفین)

خب، متن اظهارنامه تخلیه ملک را تنظیم کردید و فرستادید. حالا چه؟ آیا کار تمام است؟ نه! این تازه شروع ماجراست و باید بدانید که بعد از آن چه انتظاری داشته باشید و چه حقوق و وظایفی بر عهده شما و مستاجرتان قرار می گیرد.

مهلت قانونی مستاجر برای پاسخ یا تخلیه

وقتی اظهارنامه تخلیه ملک به دست مستاجر می رسد، معمولاً یک مهلت مشخص (مثلاً 10 روز یا یک ماه، همان مهلتی که خودتان در اظهارنامه قید کرده اید) دارد تا به آن واکنش نشان دهد. این واکنش می تواند یکی از این موارد باشد:

• تخلیه ملک و تسویه حساب کامل.
• ارسال یک اظهارنامه پاسخ و اعتراض به اظهارنامه شما.
• هیچ واکنشی نشان ندهد و سکوت کند.

وضعیت های محتمل و اقدامات موجر

بسته به واکنش مستاجر، شما هم باید اقدامات متفاوتی انجام دهید:

1. مستاجر تخلیه می کند و تسویه حساب صورت می گیرد:

   این بهترین حالت است. ملک را تحویل می گیرید، ودیعه را برمی گردانید و همه چیز ختم به خیر می شود. حتماً یک صورت جلسه تحویل و تحول تنظیم کنید و از مستاجر بخواهید امضا کند که ملک را در وضعیت مناسب و با تسویه کامل تحویل داده است.

2. مستاجر پاسخ می دهد و اعتراض می کند:

   مستاجر هم حق دارد به اظهارنامه شما اعتراض کند. این اعتراض باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و با اظهارنامه پاسخ انجام شود. در این صورت، شما باید محتوای اعتراض او را بررسی کنید. شاید مستاجر دلایلی داشته باشد که شما از آن بی خبر بوده اید یا سوءتفاهمی پیش آمده باشد. در این شرایط، ممکن است نیاز به مذاکره یا حتی مشورت با وکیل تخلیه ملک داشته باشید.

3. مستاجر نه پاسخ می دهد و نه تخلیه می کند:

   این بدترین حالت است و یعنی مستاجر به اخطار شما بی توجهی کرده است. اینجا دیگر چاره ای جز پیگیری قضایی ندارید و باید گام بعدی را بردارید:

   • گام بعدی: تقدیم دادخواست تخلیه: شما باید به شورای حل اختلاف (برای املاک مسکونی یا تجاری بدون سرقفلی) یا دادگاه عمومی (برای املاک تجاری دارای سرقفلی یا موارد پیچیده تر) مراجعه کنید و یک دادخواست تخلیه ملک ثبت کنید.
   • مطالبه اجرت المثل ایام تصرف: از تاریخ پایان قرارداد اجاره تا زمانی که مستاجر ملک شما را در تصرف دارد، او باید مبلغی معادل اجاره بهای روز ملک را به شما پرداخت کند که به آن اجرت المثل ایام تصرف می گویند. این مبلغ را می توانید در دادخواست تخلیه مطالبه کنید.
   • مطالبه خسارات قراردادی: اگر در قرارداد شما برای دیرکرد در تخلیه وجه التزام پیش بینی شده، می توانید آن را هم از دادگاه مطالبه کنید.
   • مطالبه هزینه دادرسی: تمام هزینه هایی که برای پیگیری قضایی پرداخت کرده اید (مثل هزینه ثبت دادخواست، حق الوکاله وکیل و…) را می توانید از مستاجر مطالبه کنید.

حقوق مستاجر پس از دریافت اظهارنامه

فقط موجر نیست که حق و حقوق دارد؛ مستاجر هم بعد از دریافت اظهارنامه تخلیه ملک، از یک سری حقوق قانونی برخوردار است که باید از آن ها آگاه باشد:

• حق اعتراض رسمی به اظهارنامه: همانطور که گفتیم، مستاجر می تواند با ارسال اظهارنامه پاسخ، به اظهارنامه شما اعتراض کند و دلایل خود را بیان کند.
• حق دریافت ودیعه (رهن) هنگام تخلیه: مستاجر حق دارد که همزمان با تخلیه و تحویل ملک، مبلغ ودیعه ای که به شما پرداخت کرده را پس بگیرد. شما هم وظیفه دارید این پول را آماده داشته باشید.
• حق سرقفلی یا حق کسب و پیشه (در املاک تجاری مشمول قوانین خاص): در مورد املاک تجاری که قراردادهایشان مشمول قانون روابط موجر و مستاجر سال 1356 یا قبل از آن است، مستاجر ممکن است دارای حق سرقفلی یا حق کسب و پیشه باشد. در این صورت، تخلیه شرایط خاصی پیدا می کند و معمولاً موجر باید مبلغی را بابت این حقوق به مستاجر بپردازد. اینجا مشاوره با وکیل تخلیه ملک حیاتی است.
• مطالبه هزینه های ضروری و مفید انجام شده با اذن موجر: اگر مستاجر با اجازه شما هزینه هایی برای تعمیرات ضروری یا بهبود ملک کرده باشد، می تواند آن ها را مطالبه کند.

نکات حقوقی تکمیلی و هشدارهای مهم در فرآیند تخلیه

فرآیند تخلیه ملک می تواند پیچیدگی های خاص خودش را داشته باشد، مخصوصاً اگر با مستاجری سر و کار دارید که حاضر به همکاری نیست. در اینجا چند نکته مهم و کاربردی را با شما در میان می گذاریم که می تواند مسیر را برایتان روشن تر کند:

اهمیت مشاوره با وکیل متخصص: چوب دو سر طلا!

واقعیت این است که قوانین ملکی و روابط موجر و مستاجر پر از تبصره و ماده است و هر پرونده ای شرایط خاص خودش را دارد. اشتباه در تنظیم متن اظهارنامه تخلیه ملک یا مراحل بعدی، می تواند باعث طولانی شدن روند، تحمیل هزینه های بیشتر و حتی از دست رفتن حق شما شود. به همین دلیل، همیشه و در تمام مراحل، از همان ابتدای ارسال اظهارنامه تخلیه، مشاوره با وکیل متخصص در امور ملکی را جدی بگیرید. یک وکیل تخلیه ملک می تواند با دانش و تجربه اش، شما را از خطاهای احتمالی نجات دهد و کار را سریع تر و بهینه تر پیش ببرد.

تفاوت ها در تخلیه املاک با سند عادی و رسمی

نوع سند اجاره نامه (عادی یا رسمی) در فرآیند تخلیه ملک تفاوت هایی ایجاد می کند:

• اجاره نامه رسمی: اگر قرارداد اجاره در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد، موجر می تواند مستقیماً از طریق اداره ثبت اسناد و املاک، برای صدور اجرائیه تخلیه اقدام کند. این روش معمولاً سریع تر است، چون دیگر نیاز به مراجعه به دادگاه و طی کردن مراحل طولانی دادرسی نیست.
• اجاره نامه عادی: در مورد اجاره نامه هایی که به صورت عادی (مثلاً در بنگاه های املاک) تنظیم شده اند، موجر باید برای دادخواست تخلیه به شورای حل اختلاف یا دادگاه مراجعه کند. البته اگر قرارداد عادی با حضور دو شاهد امضا شده باشد و مدت آن منقضی شده باشد، می توان از طریق شورای حل اختلاف برای صدور دستور تخلیه فوری اقدام کرد که آن هم روش نسبتاً سریعی است.

مراحل و شرایط صدور دستور تخلیه فوری

یکی از راه های سریع برای تخلیه ملک، دستور تخلیه فوری است که مخصوص قراردادهای اجاره ای است که بعد از سال 1376 تنظیم شده اند و دو نفر شاهد زیر آن را امضا کرده باشند. در این حالت، اگر مدت اجاره تمام شده باشد، موجر می تواند با مراجعه به شورای حل اختلاف یا دادگاه، درخواست دستور تخلیه فوری بدهد. این دستور معمولاً ظرف یک هفته صادر و توسط نیروی انتظامی اجرا می شود و دیگر نیازی به طی کردن مراحل طولانی دادرسی نیست.

مراحل اجرای حکم تخلیه و نقش نیروی انتظامی

اگر پس از دادخواست تخلیه، دادگاه یا شورای حل اختلاف حکم تخلیه را صادر کند و مستاجر باز هم حاضر به تخلیه نباشد، شما می توانید درخواست اجرای حکم تخلیه را بدهید. در این مرحله، مرجع قضایی به کلانتری محل اعلام می کند تا با حضور مأمورین انتظامی، حکم تخلیه را اجرا کنند. مأمورین موظفند حکم را اجرا کنند و مقاومت مستاجر در این مرحله بی فایده خواهد بود.

شرایط توقف دستور تخلیه توسط مستاجر

شاید مستاجر شما ادعا کند که دستور تخلیه به ناحق صادر شده است. در برخی موارد، مستاجر می تواند از دادگاه درخواست توقف دستور تخلیه را داشته باشد. مثلاً اگر مستاجر بتواند اثبات کند که قرارداد اجاره هنوز معتبر است یا موجر به تعهدات خود (مثل پس دادن ودیعه) عمل نکرده است. البته اثبات این موارد کار آسانی نیست و مستاجر باید مدارک محکم و مستند ارائه دهد.

اجرت المثل ایام تصرف: خسارت روزهای اضافی

همانطور که قبلاً اشاره کردیم، اجرت المثل ایام تصرف به مبلغی گفته می شود که مستاجر بابت روزهایی که پس از پایان قرارداد، به طور غیرقانونی ملک شما را در اختیار داشته، باید پرداخت کند. این مبلغ بر اساس اجاره بهای روز ملک محاسبه می شود و شما می توانید آن را در دادخواست تخلیه مطالبه کنید. این یک راهکار قانونی است تا از ضرر و زیان شما به دلیل تصرف غیرمجاز ملک توسط مستاجر، جلوگیری شود.

در تمام این موارد، ارائه مدارک و مستندات کافی (مانند متن اظهارنامه تخلیه ملک ارسالی، قرارداد اجاره، رسیدهای پرداخت یا عدم پرداخت و…) به دادگاه یا شورای حل اختلاف برای اثبات ادعاهای شما بسیار مهم و حیاتی است.

---

نتیجه گیری: اظهارنامه تخلیه ملک، کلید حل مشکلات شما

در این مقاله جامع و کاربردی، با تمام ابعاد متن اظهارنامه تخلیه ملک آشنا شدیم؛ از تعریف و اهمیت آن گرفته تا شرایط قانونی ارسال اظهارنامه تخلیه، نحوه تنظیم اظهارنامه تخلیه، مراحل ارسال از طریق سامانه ثنا و دفاتر خدمات قضایی و همچنین حقوق و تکالیف طرفین پس از ارسال آن. فهمیدیم که اظهارنامه تخلیه ملک یک ابزار حقوقی قدرتمند و اولین قدم مهم برای حل مشکلات شما با مستاجری است که حاضر به تخلیه ملک نیست. این کار نه تنها به مستاجر شما اخطار رسمی می دهد، بلکه پایه ای محکم برای اقدامات قضایی بعدی می سازد.

مسائل ملکی، به دلیل پیچیدگی های قانونی و حساسیت های مالی، می توانند دردسرساز باشند. یک اشتباه کوچک در متن اظهارنامه تخلیه ملک یا پیگیری مراحل، ممکن است شما را دچار مشکلات بیشتری کند و زمان و هزینه زیادی را از شما بگیرد. بنابراین، اکیداً توصیه می کنیم که قبل از هر اقدامی، حتماً با یک وکیل متخصص در امور ملکی مشورت کنید. وکلای متخصص با دانش و تجربه خود، می توانند شما را در این مسیر پر پیچ و خم راهنمایی کنند و از حقوق شما به بهترین شکل ممکن دفاع نمایند تا با خیالی آسوده و در کوتاه ترین زمان ممکن، به نتیجه دلخواه خود برسید.