دانش آموز ایرانی و جست وجوی آینده در سمپاد

این بخشی از صحبت های مطرح شده در گزارش کنونی است که تأملی در وضعیت مدارس سمپاد به حساب آید. دانش آموز نوجوان امروز برای ورود به متوسطه دوم با دامنه متنوعی از مدارس روبه رو می شود که شاید مسیر انتخاب و تحصیلش در آن ها به یک اندازه برای او هموار نباشد و همین مسئله را بی عدالتی بداند. نمونه آن مدارس سمپاد و دولتی عادی است. نمی توان انکار کرد که دست کم گروهی از دانش آموزان برای ورود به سمپاد در مقایسه با مدارس دولتی عادی موانعی سر راه خود می بینند؛ موانعی که بخشی از آن به وضعیت اقتصادی و معیشت خانواده هایشان بازمی گردد. گزارش پیش رو که در گفت وگو با مسئولان آموزش وپروش استان اصفهان فراهم آمده است درنگی در وضعیت مدارس سمپاد محسوب می شود؛ مدارسی که موفقیت دانش آموزانشان در کنکور به طور چشم گیری بیش از مدارس دولتی عادی است.           

انحلال مدارس سمپاد به سود مدارس غیرانتفاعی است

احسان صنعتکار رئیس اداره استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان در گفت وگو با یوکسیت بیان کرد: تصور کنید مدارس سمپاد را منحل کنند بعد از این اتفاق عمده دانش آموزان این مدارس به مدرسه های غیردولتی مراجعه می کنند؛ چراکه اغلب دانش آموزان سمپاد از وضعیت مادی خوبی برخوردارند.

وی ادامه داد: به همین دلیل حتی مدارس غیردولتی بر انحلال مدارس سمپاد پافشاری می کنند. اگر معدل آزمون های نهایی را نگاه کنیم پی می بریم علی رغم تفاسیری که درباره مدارس غیردولتی وجود دارد میزان و میانگین نهایی معدل دانش آموزان این مدارس در سراسر کشور از مدارس دولتی خیلی پایین تر است. بنابراین نمی توان سطح علمی مدارس دولتی را پایین تر از غیردولتی دانست.

رئیس اداره استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان افزود: برخی دانش آموزانِ با وضعیت مالی خوب از طریق شرکت در کلاس های مختلف به قبولی در آزمون مدارس دولتی سمپاد موفق می شوند. ممکن است برخی همین مسئله را در تضاد با عدالت آموزشی بدانند که به باور ما تصور غلطی است.

صنعتکار با تأکید بر اینکه در مدارس سمپاد دانش آموزانی از خانواده های مختلف درس می خوانند توضیح داد: برخی از دانش آموزان دهک های پایین تر نیز در این  مدارس درس می خوانند و شهریه هم پرداخت نمی کنند. اتفاق مبارکی که در سمپاد رخ داد پذیرش هر دانش آموزی است که سطح هوشی خوبی دارد.

وی سپس تأکید کرد: البته این مسئله را هم قبول دارم که برخی از خانواده ها برای اینکه فرزندشان در مدارس سمپاد پذیرفته شود پول های کلانی برای شرکت در کلاس ها و آزمون های مختلف می پردازند. درنهایت نکته مهم این است که سمپاد هم دانش آموزان با هوش بالا اما کم بضاعت را جذب می کند و هم دانش آموزانی را که با تلاش و پشتوانه مالی خانواده در آزمون پذیرفته می شوند.

رئیس اداره استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان با نظر به روند افزایشی تعداد مدارس سمپاد و تأثیر آن بر کاهش کیفیت علمی آن ها اظهار کرد: دو نگاه درباره افزایش مدارس وجود دارد؛ نگاه اول این است که تعداد مدارس کمتر باشد و فقط افرادی که دارای سطح علمی بالایی هستند در مدارس تیزهوشان شرکت کنند.

سیاست جلوگیری از افزایش مدارس سمپاد اولویت دارد

صنعتکار با نظر به نگاه دوم توضیح داد: نگاه دوم اتفاقی است که دوران وزارت حمیدرضا حاج بابایی محقق شد و تعداد مدارس سمپاد در شهرهای بزرگی مانند تهران افزایش یافت. چراکه ممکن بود یک دانش آموز تیزهوشان مجبور باشد دو ساعت صبح و دو ساعت عصر برای رفت وبرگشت وقت بگذارد. در همین شاهین شهر اصفهان مدرسه سمپاد نداریم؛ بر این اساس یک مدرسه در کاوه بنا شد تا دانش آموزان شمال اصفهان مانند شاهین شهر و برخوار رفت وآمدشان تسهیل شود. در مرکز و جنوب شهر اصفهان هم برای دسترسی گروهی دیگر از دانش آموزان مدارس سمپاد وجود دارد.

وی در ادامه یادآور شد: اگر تعداد مدارس تیزهوشان کمتر بود و به صورت شبانه روزی فعالیت می کردند دسترسی مردم هم راحت تر می شد و نیازی به تعدد مدارس سمپاد نبود. البته اگر تعداد مدارس کمتر بود قطعاً سطح علمی آن ها نیز افزایش می یافت؛ زیرا نمی توان انکار کرد که رتبه ۲۰ با رتبه ۲۰۰ تفاوت بسیاری دارد.

رئیس اداره استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان با نظر به مدارس سمپاد در این استان اضافه کرد: سیاست ما در استان اصفهان جلوگیری از تأسیس مدرسه سمپاد به حساب می آید. دلیل ما برای این اقدام تقویت مدارس دولتی است. برای مثال در منطقه خوانسار و گلپایگان که تمایل بسیاری برای بنای مدارس سمپاد وجود داشت دو مدرسه خوب دولتی هم فعالیت می کرد.

صنعتکار خاطرنشان کرد: اگر مدرسه سمپاد در مناطق یادشده تأسیس شود همان مدارس دولتی فعال هم تعداد دانش آموزانشان کم می شود همچنین دبیران خوب هم در مدارس سمپاد مشغول به کار می شوند و مدارس دولتی ضربه می خورند. در برخی از موارد مدارس نمونه دولتی جایگیزین مناسبی برای مدارس سمپاد هستند و عملکرد خوبی دارند.

وی با اشاره به حجم بیشتر دروس و تکالیف دانش آموزان سمپاد در مقایسه با دیگر مدارس و نگرانی والدین آن ها درباب روابط اجتماعی و فعالیت های گروهی شان خاطرنشان کرد: ممکن است خانواده ها این گونه استدلال کنند که صرف وقت بیشتر برای دروس و تکالیف در گذر زمان دانش آموز آن ها را با برخی آسیب های اجتماعی روبه رو می کند این تصور اشتباه است.  دانش آموزان هر نوع مدرسه ای ممکن است با آسیب های اجتماعی مواجه شوند.

رویکرد مدارس سمپاد تبدیل دانایی دانش آموز به توانایی او است

رئیس اداره استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان ادامه داد: کدام مدارس را در استان اصفهان سراغ دارید که در طول یک سال تحصیلی دانش آموزان آن ها از نمایندگان شورای اسلامی شهر یا مسئولان شهری یا نمایندگان اصفهان در مجلس دعوت و با آن ها ساعت ها گفت وگو کنند. در مدارس ما این اتفاق می افتد.

صنعتکار سپس وضعیت مدارس سمپاد را این گونه شرح داد: شعار مدارس سمپاد این است که دانش آموز باید در جامعه تأثیرگذار باشد. رویکرد این مدارس تبدیل دانایی دانش آموز به توانایی او است. برای مثال برنامه ای تحت عنوان «گفتاورد» در مدارس سمپاد اصفهان از یوکسیت ۱۴۰۱ رقم خورد. در این برنامه دانش آموزان مدارس سمپاد درباره موضوعات مختلف با یکدیگر صحبت کردند و به این نتیجه رسیدند که از مسئولان شهری اصفهان نیز دعوت کنند. از دل همین جلسات نزدیک به ۱۰۰۰ میلیارد تومان ایده در شورای اسلامی شهر اصفهان مصوب شد. این میزان کنشگری و تعامل اجتماعی در کدام مدارس ما رقم می خورد؟

وی کمک مجموعه سمپاد ا به دیگر مدارس پراهمیت دانست و توضیح داد: مدارس سمپاد دوره های مختلفی را در سطوح مدرسه شهری استانی و ملی برگزار می کنند. برای نمونه دبیرخانه المپیاد هندسه ایران شهر پایدار دندان پزشکی ازجمله دوره های سمپاد محسوب می شوند.

 رئیس اداره استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان افزود: برای اینکه دانش آموزان سایر مدارس هم بتوانند در دوره های اخیر شرکت کنند مدارس سمپاد آن ها را به صورت فراگیر برگزار می کند. بیش از ۳۰ عنوان برنامه فقط در طول سال گذشته و با حضور ۴۰هزار دانش آموز به صورت فراگیر در مدارس سمپاد برگزار شد که به نوعی خدمت رسانی این مجموعه به سایر مدارس به شمار می رود.

صنعتکار با نظر به کم کاری مدارس دولتی در حوزه المپیادهای علمی بیان کرد: با تأمل در نتایج المپیادها از دهه ۶۰ تاکنون پی می بریم که برگزیدگان آن ها دانش آموزان مدارس سمپاد بوده اند. حتی زمانی که مدارسی چون شاهد نمونه دولتی فرهنگیان وجود نداشت این دستاورد محقق می شد زیرا یکی از فلسفه های وجودی مدارس سمپاد المپیاد است.

وی موفقیت دانش آموزان سمپاد را در المپیادهای مختلف متأثر از دو مسئله دانست و اظهار کرد: اول به این خاطر است که دانش آموزانی با سطح هوشی بالا در این مدارس تحصیل می کنند. دوم به این دلیل است که مدارس سمپاد با هدف قبولی دانش آموزان در المپیاد فعالیت می کنند. برای مثال سه سال است که خانه المپیاد اصفهان را راه اندازی کرده ایم اما دانش آموزان مدارس دولتی استقبال چندانی نمی کنند. آنان یک دهم بچه های سمپاد در این خانه مشارکت داشته اند.

موفق نشدن مدارس دولتی در کنکور دور از انتظار نیست

غلامرضا قادریان رئیس اداره دوره دوم متوسطه اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان نیز به خبرنگار یوکسیت گفت: دو نوع مدرسه دولتی وجو دارد؛ دسته اول مدارس دولتی عادی اند و دسته دوم مدارس خاص مانند سمپاد نمونه دولتی و شاهد محسوب می شوند. درمجموع بیش از ۷۰درصد از قبولی های خوب کنکور متعلق به مدارس دولتی بوده است. البته باید به این نکته اشاره کرد که دانش آموزان مدارس عادی دولتی سهم اندکی از این ۷۰درصد دارند.

وی یکی از عوامل موفق نشدن دانش آموزان مدارس عادی دولتی را در کنکور منابع مادی دانست و بیان کرد: یک سازمان به منابع اطلاعاتی مادی مالی و نیروی انسانی نیازمند است. منابع اطلاعاتی آموزش وپرورش درکل ضعیف است. منابع مادی که شامل فضا و تجهیزات هم می شود در اختیار مدارس سمپاد قرار دارد. از نظر منابع مالی نیز می توان گفت که در دوران رئیس جمهور شهید آیت الله رئیسی به آموزش وپرورش کمک می شد.

رئیس اداره دوره دوم متوسطه اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان ادامه داد: اگر دانش آموزی بخواهد وارد مدارس سمپاد شود باید مبلغی مشخص را پرداخت کند به جز مواقعی که دانش آموز از دهک های پایین جامعه باشد. زمانی که منبع مالی خوب در اختیار مدیر باشد مدرسه او می تواند بهترین کیفیت را داشته باشد. برای نمونه اگر مدیر از معلمان آموزش وپرورش هم راضی نباشد حتی می تواند از تهران با بهترین استادها قرارداد ببندد.

قادریان دلیل موفقیت مدارس سمپاد را در اختیار داشتن بهترین امکانات و منابع مالی دانست و اظهار کرد: بهترین دانش آموزان باهوش در اختیار مدارس سمپاد قرار دارند. دانش آموزانی که در مدرسه سمپاد نیستند به مدارس نمونه دولتی و شاهد وارد می شوند. آن دانش آموزانی که به مدرسه نمونه دولتی و شاهد راه پیدا نمی کنند به مدارس عادی دولتی می روند.

وی با نظر به وضعیت اولویت دانش آموزان در انتخاب مدرسه توضیح داد: در چنین وضعیتی چرا باید انتظار داشت که دانش آموزان مدارس دولتی نتیجه خوبی کسب کنند؟ آن هم زمانی که خودمان دانش آموزان را فیلتر و دسته بندی کرده ایم. در چنین وضعیتی موفق نشدن دانش آموزان مدارس دولتی یک اتفاق عادی است.

در مدارس سمپاد برای قهرمان پروری تلاش می شود

رئیس اداره دوره دوم متوسطه اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان حضور دانش آموزان و کادر آموزشی را در یک ناحیه خاص مسبب مشکلات متعدد و تأثیرگذار در عدالت آموزشی دانست و گفت: معلم دانش آموزان و خانواده ها زمانی که بدانند در مدارس عادی دولتی یک ناحیه خاص ظرفیت ویژه ای پیش رو دارند برای حضور و ثبت نام در آن ناحیه تلاش می کنند. برای نمونه وقتی دانش آموزان با سطح علمی بالا در مدارس ناحیه یک اصفهان جذب شوند معلمان هم برای تدریس در همان مدارس تلاش می کنند تا کارشان راحت تر باشد!

 قادریان تصریح کرد: از طرفی زمانی که دانش آموز خوبِ ناحیه پنج و شش به ناحیه دو برود ممکن است سطح علمی ناحیه اخیر ترقی کند و سطح علمی نواحی چهار و پنج پایین بیاید. هنگامی که دانش آموزان نواحی چهار و پنج به ناحیه دو بروند علاوه بر مشکلات تحصیلی با مسائل دیگری مانند افزایش آلودگی هوا و ترافیک هم مواجه می شویم. امسال مصمیم تا قانونی را که از گذشته هم وجود داشته است جدی اجرا کنیم. طبق این قانون هر معلمی فقط ۱۲ ساعت می تواند در برخی از مدارس خاص کلاس بگیرد؛ بر این اساس معلمان حق ندارد همه ۲۴ ساعت آموزشی خود را در مدارس خاصی همچون سمپاد و نمونه دولتی تدریس کنند. بنابراین مسئله جابه جایی دانش آموزان حل و برخورداری همه مدارس از کیفیت مناسب محقق می شود.

وی یکی از عوامل موفقیت دانش آموزان مدارس سمپاد را روش متفاوت تحصیلی آن ها دانست و توضیح داد: در سمپاد استعداد دانش آموز کشف می شود و به اندازه ای قهرمان پروری صورت می گیرد تا او به قهرمانی برسد. اما در مدارس دولتی انگیزه خیلی کمی برای رقابت وجود دارد؛ چراکه فرصت ها و امکانات بسیار محدود است. به همین دلیل است که دانش آموزان مدارس سمپاد در کنکور و المپیادها نتایج خوبی کسب می کنند.

تنوع مدارس دولتی به ضرر دانش آموزان است

رئیس اداره دوره دوم متوسطه اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان ضمن غلط دانستن تنوع مدارس دولتی اظهار کرد: اینکه مدارس دولتی انواع مختلفی دارند بسیار غلط است! اکنون خروجی های مدارس سمپاد در دانشگاه صنعتی شریف تحصیل می کنند و خروجی های صنعتی شریف در خارج از کشور به سر می برند! چرا باید بهترین منابع مالی مادی و انسانی خود را برای اروپا و آمریکا بگذاریم؟!

قادریان گفت: اگر مدارس فقط از یک نوع و همگی دولتی باشند اگر امکانات منابع مالی و تصور مردم این باشد که بهترین مدرسه نزدیک ترین مدرسه به خانه آن ها است عدالت آموزشی برقرار می شود. حضور مدارس غیردولتی نه تنها برای دانش آموزان مدارس دولتی تهدید نیست بلکه به مثابه یک فرصت رقابتی عمل خواهد کرد. در این وضعیت مدارس دولتی روزبه روز برای کسب امتیازی بیشتر از مدارس غیردولتی تلاش می کنند تا دانش آموزان برای ثبت نام در این مدارس تمایل داشته باشند.

وی در ادامه حذف مدارس سمپاد و حضور دانش آموزان این مدارس در مدارس عادی دولتی یک امتیاز دانست و بیان کرد: در یک کلاس ۳۰ نفری مدرسه سمپاد شش دانش آموز وجود دارد که نسبت به بقیه کلاس از هوش بیش تری برخوردار است. دانش آموزانی که از هوش کمتری برخوردارند اگر در مدارس عادی دولتی باشند هم به نفع خودشان و هم به نفع مدرسه است چراکه سطح مدرسه بالاتر می رود و دانش آموز هم تمایل و انگیزه تحصیلی بیشتری پیدا می کند.

پایان خبر یوکسیت