خلاصه کتاب پانزده گفتار ( نویسنده مرتضی مطهری )

کتاب «پانزده گفتار» استاد شهید مرتضی مطهری، گنجینه ای ارزشمند از سخنرانی های ایشونه که در زمان های مختلف بیان شده و به ما کمک می کنه تا با دغدغه ها و اندیشه های عمیق ایشون درباره مسائل مهم اعتقادی، اجتماعی و تاریخی آشنا بشیم.

راستش، فکر می کنم همه ما، چه دانشجو باشیم و دنبال یه منبع سریع برای کنفرانس، چه فقط عاشق افکار شهید مطهری باشیم و وقت کم برای خوندن همه کتاب ها، یا حتی جوونی که تازه می خواد با معارف اسلامی از نگاه یه متفکر بزرگ آشنا بشه، به یه خلاصه خوب و حسابی از این کتاب نیاز داریم. این کتاب که مجموعه ای از پانزده سخنرانی جذابه، مثل یه قطب نما می مونه برای کسایی که تو دنیای پرهیاهوی امروز دنبال راه درست و تفکر عمیق هستن. هدف این مقاله همینه که یه جورایی دستتون رو بگیریم و توی این سفر کوتاه به عمق اندیشه های مطهر، همراهتون باشیم و جوهره هر گفتار رو براتون باز کنیم. می خوایم ببینیم چرا این کتاب با گذشت این همه سال، هنوزم تازگی داره و انگار برای همین امروز ما نوشته شده.

استاد شهید مرتضی مطهری: نگاهی کوتاه به زندگی و اندیشه

وقتی اسم مرتضی مطهری میاد، ناخودآگاه یاد یه متفکر بزرگ و کم نظیر می افتیم؛ کسی که نه فقط یه عالم دینی بود، بلکه یه فیلسوف، یه جامعه شناس و یه استاد تمام عیار به تمام معنی کلمه به حساب میومد. استاد مطهری رو شاید بشه گفت یکی از اون آدم هایی بود که اسلام رو با زبانی جدید و فهم پذیر برای نسل خودش و حتی نسل های بعدی معرفی کرد. ایشون فقط درس نمی داد، بلکه با تمام وجودش زندگی می کرد و تلاشش این بود که معارف اسلامی رو نه به شکل خشک و بی روح، بلکه به صورت زنده، پویا و جوابگو به نیازهای روز جامعه به مردم نشون بده.

شهید مطهری، با تسلطی که به فلسفه اسلامی و غربی داشت، همیشه دنبال ریشه مسائل و شبهات بود و سعی می کرد با یه نگاه عمیق و منطقی، اونا رو حل کنه. شاید واسه همینه که آثارش اینقدر جذابه و هنوزم که هنوزه، کلی حرف تازه و شنیدنی برای گفتن داره. ایشون در واقع پلی بود بین سنت و مدرنیته، بین معارف اصیل اسلامی و چالش های دنیای جدید. همین نگاه باز و عمیقش بود که باعث شد بتونه به سوالاتی جواب بده که شاید خیلی ها از جواب دادن بهشون عاجز بودن. خلاصه که استاد مطهری یه چراغ راه بود، هم برای کسایی که دنبال حقیقت بودن و هم برای اونایی که می خواستن دین رو تو زندگی شون حس کنن.

کتاب پانزده گفتار: ساختار و ماهیت اثر

خب، بریم سراغ خود کتاب. «پانزده گفتار» همون طور که از اسمش پیداست، شامل پانزده تا سخنرانی از استاد شهید مطهریه. جالبه بدونید این سخنرانی ها توی زمان ها و مکان های مختلفی ایراد شدن؛ یعنی استاد مطهری برای یه جمع خاص یا در یه مناسبت ویژه، درباره یه موضوع مهم صحبت کرده و بعداً این صحبت ها جمع آوری شدن و شدن این کتابی که الان دست ماست.

یکی از چیزایی که این کتاب رو خیلی خاص می کنه، تنوع موضوعاتشه. یعنی شما تو این کتاب فقط با یه موضوع خاص سر و کار ندارید، بلکه از مسائل اعتقادی گرفته تا چالش های اجتماعی و تاریخی، همه رو اینجا پیدا می کنید. همین تنوع باعث شده که هر کسی با هر دغدغه ای که داره، بتونه چیزی که دنبالشه رو تو این کتاب پیدا کنه. جالبه که این گفتارها، با اینکه ممکنه سال ها پیش بیان شده باشن، اما وقتی می خونیشون، احساس می کنی استاد مطهری داره همین الان و در مورد همین مسائل امروز جامعه ما حرف می زنه.

جمع آوری و انتشار این گفتارها هم خودش داستانی داره. خیلی از آثار استاد مطهری بعد از شهادت ایشون، توسط شاگردا و خانواده شون، مخصوصاً آقای دکتر علی مطهری، تنظیم و منتشر شده تا این گنجینه فکری به دست ما برسه. همین نظم و ترتیبی که توی این کتاب می بینید، نشون می ده چقدر روی این آثار کار شده تا بهترین شکل ممکن به مخاطب ارائه بشن. این کتاب در کنار کتاب های «ده گفتار» و «بیست گفتار» یه مجموعه فوق العاده رو تشکیل می ده که حتماً باید تو کتابخونه هر علاقه مند به اندیشه های ناب باشه.

خلاصه تفصیلی پانزده گفتار: از اسلام و نیازهای امروز تا نقش کربلا

حالا که با کلیات کتاب و استاد مطهری آشنا شدیم، وقتشه بریم سراغ تک تک گفتارها و ببینیم استاد شهید تو هر کدوم از اونا چه حرف های نابی برای ما داشته. آماده یه سفر کوتاه به عمق هر گفتار باشید!

گفتار اول: اسلام و نیازهای جهان امروز

تو این گفتار، استاد مطهری یه بحث خیلی مهم رو پیش می کشه: آیا اسلام فقط برای زمان پیامبر (ص) و اون دوران خاص اومده، یا می تونه به درد امروز ما هم بخوره؟ ایشون توضیح می ده که اسلام یه سری اصول و مبانی ثابت و تغییرناپذیر داره که مثل ستون های یه ساختمونن و همیشه پابرجا هستن. اما در کنار این اصول، یه سری فروع و احکام هم داره که متناسب با نیازها و شرایط زمان، قابل تغییر و اجتهاد هستن. استاد اینجا نشون می ده که اسلام نه تنها یه دین قدیمی و ازکارافتاده نیست، بلکه یه دین پویاست که می تونه به نیازهای جدید بشر پاسخ بده و راه حل هایی برای چالش های پیچیده دنیای امروز ما ارائه بده. اینجا یه جورایی به ما یاد می ده که نباید اسلام رو یه چیز خشک و بی انعطاف دید، بلکه باید اون رو به درستی شناخت تا بتونیم از پتانسیل بی نظیرش برای حل مشکلات بهره ببریم.

گفتار دوم: قوانین اسلام در مقایسه با توسعه و تحول دنیای جدید

این گفتار در ادامه بحث قبلیه و استاد مطهری عمیق تر وارد بحث پویایی فقه و قوانین اسلامی میشه. ایشون روی این موضوع تأکید می کنه که چطور اصول ثابت و ریشه ای اسلام با تغییر و تحولات دنیای مدرن هماهنگ میشن. استاد اینجا مفهوم اجتهاد رو توضیح می ده و میگه که این اجتهاده که به فقها و مجتهدین این امکان رو می ده تا با استفاده از منابع اصیل اسلامی (قرآن و سنت) و عقل، برای مسائل جدید راه حل پیدا کنن. یعنی فقه اسلامی یه چیز ایستا نیست که فقط برای گذشته باشه، بلکه مثل یه رودخونه جاریه که می تونه خودش رو با مسیرهای جدید وفق بده و جوابگوی نیازهای جدید جامعه باشه. این بحث نشون می ده که اسلام نه تنها با پیشرفت و تحول مخالف نیست، بلکه در ذات خودش پویایی و انعطاف لازم برای همراهی با این تحولات رو داره.

گفتار سوم: غدیر و خطری که مسلمین را از داخل تهدید می کرد

اینجا استاد مطهری به واقعه مهم و سرنوشت ساز غدیر خم می پردازه و اهمیت مسئله ولایت رو تبیین می کنه. اما نکته مهم تر، اینه که ایشون بحث رو می بره سمت یه خطر بزرگ که جامعه اسلامی رو بعد از رحلت پیامبر (ص) تهدید می کرد: پدیده نفاق. استاد توضیح می ده که دشمن بیرونی همیشه مشخصه و می شه باهاش مبارزه کرد، اما خطر واقعی از درون جامعه و از طرف کسانی میاد که خودشون رو مسلمان نشون می دن اما از پشت خنجر می زنن. این نفاق باعث شد خیلی از مسائل اصلی منحرف بشن و جامعه اسلامی دچار آسیب های جدی بشه. این گفتار یه جورایی زنگ خطریه برای ما که همیشه مراقب فتنه های داخلی و منافقان باشیم، چه در گذشته و چه در عصر حاضر.

گفتار چهارم: نهضت آزادی بخش اسلام (بخش اول)

تو این بخش، استاد مطهری مفهوم آزادی رو از نگاه اسلام تحلیل می کنه. ایشون توضیح می ده که آزادی در اسلام فقط به معنی رهایی از بندهای بیرونی مثل استبداد یا ستم نیست، بلکه یه بُعد عمیق تر و مهم تر هم داره: آزادی معنوی. یعنی رهایی انسان از اسارت نفس، از جهل، از خرافات، و از هر چیزی که او رو از مسیر کمال انسانی دور می کنه. استاد همچنین تفاوت نگاه اسلام به آزادی رو با مفهوم غربی اون مقایسه می کنه و نشون می ده که آزادی در اسلام، یه آزادی مسئولانه و هدفمنده که با بندگی خدا در تضاد نیست، بلکه اتفاقاً در سایه بندگی خدا به اوج خودش می رسه.

گفتار پنجم: نهضت آزادی بخش اسلام (بخش دوم)

این گفتار ادامه بحث بخش چهارمه و استاد مطهری بیشتر روی نقش دین در رهایی انسان از اسارت ها تأکید می کنه. ایشون توضیح می ده که چطور دین، به جای اینکه انسان رو محدود کنه، بهش قدرت و بصیرت می ده تا از بند جهالت ها، خرافات و ستم های اجتماعی آزاد بشه. استاد در این بخش ویژگی های نهضت های حقیقی آزادی بخش رو بر اساس اندیشه های اسلامی بیان می کنه و نشون می ده که یک نهضت وقتی واقعاً آزادی بخش و انسانیه که بر پایه اصول الهی و ارزش های اخلاقی شکل گرفته باشه و صرفاً یه شورش کور و بی هدف نباشه. این گفتار به ما نشون می ده که آزادی واقعی، نه در بی بندوباری، بلکه در پایبندی به ارزش های متعالی پیدا می شه.

گفتار ششم: مسئله نفاق

این گفتار به صورت ویژه به پدیده نفاق و ماهیت منافقان می پردازه. استاد مطهری نفاق رو خیلی عمیق تر از یه دروغ گویی ساده بررسی می کنه و نشون می ده که منافق کیه، چه ویژگی هایی داره و چه تاثیرات مخربی می تونه روی جامعه اسلامی بذاره. ایشون مثال های تاریخی زیادی رو از دوران پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع) تا عصر حاضر میاره و توضیح می ده که منافقان چطور با چهره ای دوست نما، از داخل جامعه رو می خورن و تیشه به ریشه اون می زنن. این بخش یه هشدار جدیه برای همه ما که بتونیم منافقان رو بشناسیم و فریب چهره های ظاهریشون رو نخوریم. استاد اینجا به خوبی توضیح می ده که چرا مبارزه با نفاق، از مبارزه با کفر علنی سخت تره، چون نفاق همیشه لباس دین به تن داره.

گفتار هفتم: دفاع از 13

شاید این گفتار در نگاه اول یکم عجیب به نظر برسه، اما استاد مطهری اینجا به موضوع خرافه نحوست عدد ۱۳ و سایر خرافات رایج در جامعه می پردازه. ایشون با تکیه بر دیدگاه عقلانی و توحیدی اسلام و روایات معتبر، نشون می ده که این جور اعتقادات چقدر بی پایه و اساس هستن و چطور می تونن فکر و ذهن مردم رو از مسیر حقیقت دور کنن. استاد اینجا یه جورایی ما رو به تفکر و تعقل دعوت می کنه و یادآوری می کنه که اسلام دین خرافه نیست، بلکه دین عقل و منطق و آگاهی. این گفتار به ما یاد می ده که نباید به راحتی هر حرفی رو باور کنیم و همیشه باید دنبال ریشه و دلیل منطقی برای هر پدیده ای باشیم.

گفتار هشتم: لزوم تعظیم شعائر اسلامی (بخش اول)

اینجا استاد مطهری وارد بحث شعائر اسلامی می شه. شعائر در واقع نمادها و آیین هایی هستن که برای حفظ هویت دینی و همبستگی اجتماعی مسلمین خیلی مهمن. استاد توضیح می ده که چرا ما باید به شعائر اسلامی، مثل عزاداری محرم، احترام بذاریم و اونا رو زنده نگه داریم. ایشون فلسفه پشت این شعائر رو توضیح می ده و نشون می ده که اونا فقط یه سری کارهای ظاهری نیستن، بلکه حامل پیام های عمیق و ارزش های والایی هستن که اگر فراموش بشن، دین هم کم کم به فراموشی سپرده می شه.

گفتار نهم: لزوم تعظیم شعائر اسلامی (بخش دوم)

این بخش ادامه بحث قبلیه و استاد مطهری وارد جزئیات بیشتری درباره انواع شعائر می شه؛ مثلاً شعائر لفظی مثل اذان، یا شعائر تصویری (که البته اسلام شعار تصویری به اون معنا نداره) و عددی. ایشون به طور خاص روی زنده نگه داشتن قیام امام حسین (ع) به عنوان یک شعار بزرگ اسلامی تأکید می کنه و نشون می ده که این قیام چطور به مرور زمان تبدیل به یه نماد بزرگ برای مبارزه با ظلم و بیداری جامعه اسلامی شده. استاد اینجا به ما یاد می ده که زنده نگه داشتن یاد امام حسین (ع) فقط یه عزاداری ساده نیست، بلکه یه شعاره برای مقاومت و حق طلبی.

گفتار دهم: جستجوی حقیقت

تو این گفتار، استاد مطهری به موضوع مهم شک و یقین می پردازه. ایشون بین شک مقدس و شک غیرمقدس تمایز قائل می شه. شک مقدس همون شکیه که آدم رو به حرکت و جستجو برای رسیدن به حقیقت و یقین وا می داره، مثل شکی که برای یه عالم یا محقق پیش میاد و اونو به تحقیق بیشتر تشویق می کنه. اما شک غیرمقدس، شکیه که آدم رو تو سردرگمی نگه می داره و به هیچ نتیجه ای نمی رسه. استاد روی اهمیت تفکر و تعقل در دین تأکید می کنه و به ما یاد می ده که نباید کورکورانه مقلد باشیم، بلکه باید با تحقیق و جستجو به حقیقت برسیم. ایشون راهکارهایی هم برای مواجهه با بحران های اعتقادی تو جوونا ارائه می ده و می گه که شک خودش می تونه پله ای برای رسیدن به یقین محکم تر باشه.

استاد مطهری می گه: «شک، بیماری است؛ اما جستجوی یقین، سلامت است.» این جمله نشون می ده که شک به خودی خود بد نیست، بلکه می تواند انگیزه ای برای رسیدن به عمق حقیقت باشد.

گفتار یازدهم: روابط بین الملل اسلامی

تو این گفتار، استاد مطهری به اصول حاکم بر روابط خارجی در اسلام می پردازه. ایشون تبیین می کنه که مفهوم صلح و جنگ از منظر اسلامی چیه و چه مرزهایی برای تعامل با غیرمسلمانان وجود داره. استاد اینجا نشون می ده که اسلام یک دین صلح طلبه، اما صلح به معنای تسلیم شدن در برابر ظلم نیست. بلکه صلحی که اسلام بهش دعوت می کنه، صلحی بر پایه عدالت و عزت انسانیه. این گفتار به ما یاد می ده که چطور می تونیم با حفظ اصول و ارزش های اسلامی خودمون، با دنیا ارتباط برقرار کنیم و از افراط و تفریط در این زمینه دوری کنیم. استاد به ما نشون می ده که اسلام نه انزواطلبه و نه بی قید و شرط به همه چیز آغوش باز می کنه، بلکه یه مسیر متعادل داره.

گفتار دوازدهم: نجات و آزادی بشر

این گفتار هم در ادامه بحث آزادیه، اما این بار استاد مطهری ابعاد مختلف آزادی (معنوی و اجتماعی) رو عمیق تر تحلیل می کنه. ایشون توضیح می ده که آزادی واقعی یعنی رهایی انسان از ستم ها، جهل ها، و تمام چیزهایی که مانع رشد و کمال او می شن. استاد به ما یاد می ده که دین نه تنها انسان رو محدود نمی کنه، بلکه راهکارهای عملی برای نجات و رهایی انسان از بندهای مختلف ارائه می ده. اسلام به انسان نه تنها حق می ده، بلکه به او مسئولیت هم می ده که برای آزادی خودش و دیگران تلاش کنه. این گفتار یه جورایی تلنگر می زنه که آزادی یه مفهوم پیچیده تر از اون چیزیه که شاید فکر کنیم و برای رسیدن بهش، باید زحمت کشید و آگاه بود.

گفتار سیزدهم: نقش دین در تحولات تاریخی

یکی از موضوعات خیلی جذاب این کتاب، بررسی نقش دین در تحولات تاریخی هست. استاد مطهری اینجا جایگاه دین رو به عنوان یه عامل فعال و پویا در شکل گیری و تحول تمدن ها و تاریخ بشر بررسی می کنه. ایشون به دیدگاه های مادی گرایانه که دین رو صرفاً یه پدیده اجتماعی یا عامل عقب ماندگی می دونن، نقد وارد می کنه و نشون می ده که چطور دین، به خصوص اسلام، باعث بیداری ملت ها، شکل گیری تمدن های بزرگ و ایجاد انقلاب های تاریخی شده. این گفتار به ما دیدگاه جدیدی درباره تاریخ و نقش دین در اون می ده و نشون می ده که تاریخ فقط یه سری اتفاقات خشک نیست، بلکه دین می تونه موتور محرک اون باشه.

گفتار چهاردهم: نقش حادثه کربلا در تحول تاریخ اسلامی (بخش اول)

خب، رسیدیم به یکی از مهم ترین گفتارها، یعنی تحلیل واقعه عاشورا. استاد مطهری اینجا حادثه کربلا رو به عنوان یک نقطه عطف اساسی در تاریخ اسلام معرفی می کنه. ایشون توضیح می ده که چطور این واقعه، یه خط کش گذاشت بین اسلام حقیقی و خلافت های غاصبانه و منحرف. قیام امام حسین (ع) فقط یه جنگ نبود، بلکه یه بیداری بزرگ بود که باعث شد مردم اسلام واقعی رو از اسلام ساختگی و تحریف شده تشخیص بدن. استاد اینجا به ما یاد می ده که کربلا فقط یه واقعه تاریخی غم انگیز نیست، بلکه یه مکتبه برای یادگیری درس های بزرگ درباره آزادگی، ایثار و مبارزه با ظلم.

گفتار پانزدهم: نقش حادثه کربلا در تحول تاریخ اسلامی (بخش دوم)

این بخش، ادامه بحث قبلیه و استاد مطهری عمیق تر وارد بحث عوامل فنای امت ها از دیدگاه قرآن کریم می شه و تأثیر قیام امام حسین (ع) رو بر بیداری جامعه اسلامی و جلوگیری از انحراف کامل بررسی می کنه. ایشون با مثال هایی از تاریخ، نشون می ده که چطور ظلم، فساد اخلاق، تفرقه و ترک امر به معروف و نهی از منکر می تونه یه امت رو به تباهی بکشونه. قیام امام حسین (ع) مثل یه شوک بزرگ بود که جامعه رو از خواب غفلت بیدار کرد و اجازه نداد اسلام به طور کامل توسط بنی امیه تحریف بشه. این گفتار به ما یاد می ده که همیشه باید مراقب این عوامل باشیم و از تاریخ درس بگیریم تا سرنوشت تلخ امت های گذشته رو تکرار نکنیم.

چرا مطالعه پانزده گفتار همچنان حیاتی است؟

شاید بعضی ها بگن خب این کتاب برای چند دهه پیشه، مگه الانم به درد می خوره؟ اما راستش، هر وقت من این کتاب رو ورق می زنم، با خودم می گم انگار استاد مطهری همین امروز این حرفا رو زده! باور کنید یا نه، مطالب این کتاب نه تنها کهنه نشده، بلکه انگار با گذشت زمان، تازه تر و حیاتی تر هم شده. چالش هایی مثل نفاق، آزادی، نقش دین در جامعه، و شناخت حق از باطل، هیچ وقت از بین نرفتن که هیچ، گاهی اوقات پیچیده تر هم شدن.

استاد مطهری تو این کتاب، با یه نگاه عمیق و همه جانبه، به ریشه این مشکلات می پردازه و راه حل هایی رو ارائه می ده که تو هر دوره ای می تونن راهگشا باشن. این کتاب به ما کمک می کنه تا مبانی اعتقادی مون رو قوی تر کنیم، بصیرت پیدا کنیم و بتونیم تو این دنیای پر از شبهه، راه درست رو از غلط تشخیص بدیم. خوندن «پانزده گفتار مطهری» نه فقط یه وظیفه، بلکه یه نیاز واجبه برای هر کسی که می خواد دین رو با عقلانیت و آگاهی دنبال کنه. انگار استاد مطهری، با پیش بینی مشکلات آینده، این گنجینه فکری رو برای ما به جا گذاشته.

استاد مطهری فرمودند: «اسلام اگر امروز هم درست عرضه شود، دنیا را تسخیر می کند.» این جمله، اهمیت شناخت و ارائه صحیح اسلام از طریق آثار ایشان را نشان می دهد، کاری که کتاب پانزده گفتار به خوبی انجام می دهد.

جمع بندی و نتیجه گیری: پیام ماندگار مطهر

خب، به انتهای این سفر کوتاه رسیدیم. «خلاصه کتاب پانزده گفتار ( نویسنده مرتضی مطهری )» فقط یه جمع بندی از سخنرانی های استاد نیست، بلکه یه دعوت بزرگ به تعقل، بصیرت و التزام به اصول اسلامی تو مواجهه با چالش های زمانه. این کتاب نشون می ده که اندیشه استاد مطهری چقدر جامع و ژرفه و چطور می تونه راهنمای ما تو مسیر شناخت اسلام حقیقی باشه.

پیام اصلی استاد مطهری تو این کتاب و بقیه آثارش، اینه که دین یه چیز خشک و ایستا نیست؛ بلکه یه حقیقت پویا و زنده است که می تونه به همه نیازهای انسان در هر عصری پاسخ بده، به شرطی که درست فهمیده بشه و از انحرافات و خرافات پاک بمونه. استاد مطهری با این کتاب، یه نقشه راه به ما می ده که چطور با تکیه بر عقلانیت و منابع اصیل اسلامی، با مسائل جدید روبرو بشیم و از دام نفاق و جهل نجات پیدا کنیم. واقعاً نمی شه این کتاب رو خوند و تحت تاثیر عمق افکار ایشون قرار نگرفت. پیشنهاد می کنم این سفر رو با مطالعه کامل و عمیق خود کتاب ادامه بدید.

برای مطالعه بیشتر: آثاری از استاد مطهری که پیشنهاد می شود

اگه بعد از خوندن خلاصه «پانزده گفتار»، دلتون خواست بیشتر با اندیشه های ناب استاد شهید مرتضی مطهری آشنا بشید، که حتماً همین طوره، چند تا پیشنهاد براتون دارم. این کتاب ها مکمل «پانزده گفتار» هستن و هر کدوم از یه جنبه، عمق افکار استاد رو نشون می دن:

• ده گفتار: این کتاب هم مثل پانزده گفتار، مجموعه ای از سخنرانی هاست و به موضوعات متنوع و کاربردی می پردازه.
• بیست گفتار: باز هم مجموعه ای از سخنرانی های استاد که هر کدوم یه درس مهم برای زندگی و تفکره.
• حق و باطل: اگه دنبال ریشه های درگیری بین حق و باطل تو تاریخ و جامعه هستید، این کتاب رو از دست ندید.
• فلسفه تاریخ: برای درک عمیق تر نگاه استاد به تاریخ و عوامل تحولات اون، این کتاب عالیه.
• اسلام و نیازهای زمان: این کتاب هم به خوبی نشون می ده که چطور اسلام می تونه به نیازهای جدید بشر پاسخ بده.
• داستان راستان: مجموعه ای از حکایات آموزنده و اخلاقی از زندگی ائمه و بزرگان که با نگاهی عمیق و جذاب نگاشته شده.

تقریباً همه آثار استاد مطهری، از جمله این کتاب ها، توسط موسسه انتشارات صدرا منتشر شدن. پس اگه خواستید دنبال این گنجینه های فکری برید، می تونید به این انتشارات مراجعه کنید. واقعاً حیفه که این افکار ناب رو نخونیم و ازشون بهره نبریم.