تنها مسجدی در ایران که روی چهار برکه آب ساختند – خبرگزاری یوکسیت | اخبار ایران و جهان

به گزارش خبرنگار یوکسیت تنها مسجد تاریخی که روی آب انبار ساخته شده در شهر لار قرار دارد. مسجدی که پلان آن را از بازار قیصریه لار گرفته اند و زیر آن چهار برکه آب جریان دارد. معماری این بنا یکی از شگفت انگیزترین معماری مساجد در ایران است. ولی چه حیف که این مسجد همچنان ناشناخته و مهجور است.

سقف مسجد نم کشیده

مسجد حاج رجبعلی موحدی معروف به حاج رجبعلی محمد مهدی به شماره ۱۲۷۰۳ در تاریخ ۱۹ مرداد سال ۱۳۸۴ به عنوان اثر ملی به ثبت رسید و تحت حفاظت اداره کل میراث فرهنگی استان فارس قرار گرفت. برخی معتقدند که این مکان کاربری غیر از مسجد داشته است و به عنوان محلی برای شورا و تصمیم گیری های اهالی بازار قیصریه بوده و سپس تبدیل به مسجد شده است آنها به کتیبه ای که در آن قرار دارد اشاره می کنند. اما هر آنچه هست قدمت تاریخی آن به بیش از دوره اسلامی برمی گردد. این کتیبه نشان می دهد این بنا حدود ۳۵۰ سال است که به مسجد تغییر کاربری داده است.

چهار آب انبار در چهار جهت مختلف این مسجد وجود دارد و زیر آن هم که آب در جریان است. از چهار پنجره ای که روی به برکه ها وجود دارد می توان جریان آب را مشاهده کرد. هر چهار طرف آب انبارها طولی هستند و به موازات آن یکی دیگر است. این آب انبارها به هم متصل هستند تا جایی که کاملاً زیر بنای مسجد را آب فرا گرفته است. این مسجد هم به عنوان اثر ملی شناخته می شود و هم به عنوان یک بنای موقوفی است. از طرفی در کنار یک آب انبار بزرگ به نام «دهن شیر» وجود دارد که در کنار این مسجد کارآیی عام المنفعه داشته است.

بنای این مسجد را از پلان بازار قیصریه گرفته اند به گونه ای که همانند بازار قیصریه لار راهروهایی مانند غلام گردش دارد. همچنین اگر وسط بازار قیصریه دو طبقه است در اینجا هم طاق هایی مشاهده می شود که دو طبقه هستند و از چهار سمت پلکان هایی وجود دارد که می توان داخل آب انبارها شد همانند چهار ورودی بازار.

برکه های لار توسط کانالهای زیرزمینی پر می شوند. اینجا چون برکه وسیعی داشته از دو سمت برای آن راه گذاشته اند. درهای کناری این آب انبارها از سطح کوچه پایین تر است چون در طول زمان سطح کوچه ها بالا آمده است. خالی بودن زیر مسجد از یک سمت پنجره آب انباری که به مغازه خیاطی منتهی می شود کاملاً مشخص است.

برکه ها چلیپایی شکل هستند. هر کدام یک دریچه ای دارند. معماری آن اصفهانی است. هر شبستان به یک برکه متصل می شود.

به گفته منوچهر عابدی راد محقق لارستانی این بنا به احتمال زیاد ابتدا محلی برای شور و مشورت و گردهمایی های کسبه بازار بوده است. البته یک احتمال ضعیف تر هم وجود دارد که بر طبق آن این محل مکانی جهت به جا آوردن اعمال مذهبی اقلیت های دینی ساکن در لار بوده است.