اشاره وزیر علوم به «از دست رفتن توان حل مسئله از سوی حاکمیت»، و پایان دادن به برخورد فیزیکی با حجاب و فیلترینگ

به گزارش خبرگزاری یوکسیت حامد زارع نویسنده و  روزنامه نگار در یادداشتی در روزنامه سازندگی به سخنان سیمایی صراف وزیرعلوم در جشنواره فارابی به عنوان یکی از راهبردی ترین خطابه ها در طول تمام سال های برگزاری جشنواره فارابی اشاره کرد. زارع همچنین با اشاره به تاکید و هشدار وزیر علوم به «از دست رفتن توان حل مسئله از سوی حاکمیت» و این که «بازگشت به علوم انسانی به عنوان دانش زمینه ساز توسعه» ضروری است تاکیدمی کند«سیمایی صراف با آموزش و پژوهشی که در علوم انسانی داشته به خوبی به شان محوری این دانش در راهبری مسیر توسعه آگاه شده و مصمم است علوم انسانی را به عنوان چراغ راهنمای وضعیت توسعه نیافتگی لحاظ کند.» این  یادداشت در زیر از نظرتان می گذرد:

***

وقتی برای نخستین بار یک دانش آموخته و متخصص علوم انسانی در مصدر وزارت علوم قرار می گیرد نباید تعجب کرد که یکی از راهبردی ترین خطابه ها در طول تمام سال های برگزاری جشنواره فارابی از سوی وزیر ایراد شود. با این همه سخنان سیمایی صراف علاوه بر رویکرد راهبردی از جسارت قابل توجه سیاسی نیز برخوردار بود. او در سخنان خود با اشاره به فقیرترشدن سطوح مختلف جامعه ایران تهدیدی را که متوجه شعار وفاقل ملی رئیس جمهور شده متذکر شد. از سوی دیگر با تاکید بر شان سیاست گذارانه علوم انسانی هشدارهای تحقیقات مبتنی بر این علوم را مبنی بر لزوم پایان دادن به برخورد فیزیکی با مقوله حجاب و همچنین فیلترینگ یادآور شد. سیمایی در یکی از کانونی ترین فرازهای سخنان خود با هدف گیری قرائت های ایدئولوژیک از علوم انسانی خواستار شنیدن صدای علم آزاد از سوی ارکان قدرت در ایران شد. او همچنین با اشاره معناداری به از دست رفتن توان حل مسئله از سوی حاکمیت با ارجاع به سخنان رضا داوری اردکانی فیلسوف ایرانی بازگشت به علوم انسانی را به عنوان دانش زمینه ساز توسعه خواستار شد.

سیمایی صراف به عنوان یک حقوق دان با اذعان به این نکته که همان طور که قوانین پایانی دارند سیاست ها هم پایان دارند فهم به موقع پایان یک سیاست را یکی از مهمترین آموزه های علوم انسانی ارزیابی کرد. آموزه ای که اگر حکومت ها از آن غفلت کنند با سیلی سخت واقعیت روبرو می شوند. وزیر علوم در پایان سخنان که خود که بر خلاف سنت ناپسند بداهه گویی از سوی مسئولان که نتیجه ای جز اتلاف وقت مستمعان ندارد بسیار مختصر اما پراثر و همچنین از روی متن مکتوب چنین جمع بندی کرد: «بدانیم ناکامی سیاست عار نیست اصرا بر سیاست ناکام عاراست.» اگر چه این سخنان گاه تکراری و شاید شعاری شده باشد اما طرح آن سوی یک حقوق دان آن هم در سمت عالی وزارت علوم و در مراسم اختتامیه بزرگترین رویداد علوم انسانی ایران در حضور رئیس جمهور نشان گر توجه دوباره ای است.

یکی از ویژگی هایی که دانش آموختگان و متخصصان علوم انسانی می توانند از آن برخوردار باشند فهم مرزهای بین حیطه های معرفتی و همچنین عدم التقاط و اغتشاش مفاهیم است. درست به همین خاطر است که وزیر علوم حقوق دان نه تنها متوجه است بلکه بدون لکنت اعلام می کند که مفاهیمی نظیر عدالت آزادی استقلال حق تعیین سرنوشت و جمهوریت از محصولات علوم انسانی هستند. این در حالی است که برخی از دانش آموختگان علوم طبیعی یا فنی و مهندسی به دلیل عدم آشنایی با بن مایه های شکل گیری مفاهیم دچار اشتباهاتی می شوند که وقتی در وضعیتی نظیر مسئولیت دولتی یا مرجعیت علمی قرار داشته باشند اثرات تخریبی بی شماری دارد. کثیری از بحث هایی که افرادی نظیر مهدی بازرگان و یدالله سحابی در گذشته برای توجیه برخی آیات قرآنی داشتند و یا بحث های ایدئولوژیک و گاه خطرناکی که برخی افراد رادیکال همین امروز ارائه می دهند همه و همه نشان دهنده لزوم فهم و سپس کاربرد درست مفاهیم است.

مباحث نوپدیدی که به عنوان طب اسلامی از سوی برخی اشخاص با اهداف و نیات مشخص مطرح می شود از جمله ثمرات اغتشاش مفاهیمی است که با دامن زدن به آگاهی کاذب وضع علمی کشور را دچار مخاطره می کند. به همین خاطر هم سیمایی صراف در روز معارفه خود به عنوان وزیر علوم روی همین نکته انگشت تاکید نهاد و یکی از کارهای مهم را معطوف به تفکیک علم از شبه علم دانست و از لزوم بازگشت علم به معنای دقیق کلمه به مرجعیت دانشگاهی کشور و همچنین ضرورت ایستادگی در برابر مخالفان علم سخن به میان آورد.

اما سخنرانی وزیر علوم در جشنواره فارابی به عنوان تکمله ای بر سخنانش در روز معارفه که هر دو در حضور رئیس جمهور ایراد شد نشان می دهد حساسیت وزارت علوم در برابر ترویج شبه علم و یا عدم تن دادن به الزامات توسعه در حالت مطلوبی قرار دارد. سیمایی صراف با آموزش و پژوهشی که در علوم انسانی داشته به خوبی به شان محوری این دانش در راهبری مسیر توسعه آگاه شده و مصمم است علوم انسانی را به عنوان چراغ راهنمای وضعیت توسعه نیافتگی لحاظ کند. باید امیدوار بود که ثمرات این کار مهم به جامع بازگردد و بتوان با استناد و اتکا به علوم انسانی رهایی بخش از جهل خرافه شبه علم و بالاتر و سیاه تر از همه اینها توسعه نیافتگی راه نجاتی جست.

216216