آخرین پرواز هواپیما بوئینگ ۷۲۷ آسمان

هواپیمای بوئینگ 727 نمادی از دوران طلایی هوانوردی برای بسیاری از ایرانیان یادآور خاطرات سفرهای هوایی است. از نخستین فرود در فرودگاه مهرآباد تا آخرین پرواز این هواپیما نقش مهمی در توسعه صنعت حمل و نقل هوایی ایران ایفا کرد. بوئینگ 727 با طراحی نوآورانه و توانایی نشست و برخاست در باندهای کوتاه امکان اتصال شهرهای کوچک و بزرگ را فراهم کرد و به یکی از محبوب ترین هواپیماها در ناوگان هوایی کشور تبدیل شد. با وجود بازنشستگی این هواپیما هنوز هم یاد و خاطره آن در ذهن بسیاری از علاقه مندان به هوانوردی زنده است. این مقاله به بررسی تاریخچه ویژگی ها حوادث و آخرین پرواز این هواپیمای افسانه ای در ایران می پردازد.

تاریخچه ساخت هواپیمای بوئینگ ۷۲۷

در دهه 1950 میلادی شرکت بوئینگ به دنبال طراحی هواپیمایی جدید بود که بتواند نیازهای مسیرهای کوتاه و متوسط را برآورده کند. در آن زمان بوئینگ 707 برای مسیرهای طولانی استفاده می شد اما نیاز به هواپیمایی بود که بتواند مسافران را به راحتی در مسیرهای کوتاه تر جابه جا کند. این ایده منجر به شکل گیری هواپیمای سه موتوره بوئینگ 727 شد. در نهایت در فوریه 1963 این هواپیما اولین پرواز آزمایشی خود را انجام داد. پرواز آزمایشی دوم با حضور مدیران ارشد بوئینگ انجام شد و توانست از 44 شهر در 24 کشور عبور کند و مسافتی بالغ بر 76 هزار مایل را طی کند. طراحی این هواپیما به نوعی یک انقلاب در صنعت هوایی جهان به شمار می رفت. هواپیمایی با بدنه متوسط که برای مسافربری در مسافت های کوتاه مناسب بود و می توانست با هزینه کمتری مسافران را بین شهرها جابه جا کند. این ویژگی ها باعث افزایش محبوبیت این هواپیما و افزایش تقاضا برای خرید بلیط هواپیما شد. تا سال 1984 بیش از 1831 فروند از این هواپیما تولید شد.

سال های اوج بوئینگ ۷۲۷

هواپیمای بوئینگ 727 در دهه های 1960 و 1970 به اوج محبوبیت خود رسید. این هواپیما به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود توانست جایگاه ویژه ای در صنعت هوانوردی پیدا کند. توانایی نشست و برخاست در باندهای کوتاه امکان حمل تعداد مناسبی مسافر و برد پروازی مناسب از جمله عواملی بودند که باعث شدند این هواپیما به یکی از پرکاربردترین هواپیماهای مسافربری در جهان تبدیل شود. بسیاری از شرکت های هواپیمایی بزرگ و کوچک از این هواپیما در ناوگان خود استفاده می کردند و مسیرهای مختلفی را پوشش می دادند. بوئینگ 727 نه تنها در خطوط هوایی داخلی بلکه در پروازهای بین المللی نیز مورد استفاده قرار می گرفت و به عنوان یک هواپیمای قابل اعتماد و کارآمد شناخته می شد. طراحی زیبا و مدرن این هواپیما نیز به محبوبیت آن افزوده بود و بسیاری از مسافران از سفر با آن لذت می بردند.

سال های پایانی بوئینگ ۷۲۷

با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی هواپیماهای جدیدتر و کارآمدتری وارد ناوگان هوایی شدند. هواپیماهای بوئینگ 727 به تدریج جایگاه خود را از دست دادند. عواملی مانند افزایش هزینه های نگهداری و تعمیرات مصرف سوخت بالا و نیاز به مهندس پرواز باعث شدند که شرکت های هواپیمایی به فکر جایگزینی این هواپیماها با مدل های جدیدتر باشند. پس از حادثه 11 سپتامبر 2001 و کاهش تقاضا برای سفرهای هوایی بسیاری از شرکت ها تصمیم گرفتند که هواپیماهای بوئینگ 727 خود را از رده خارج کنند. در آمریکا آخرین بوئینگ 727 رسماً در سال 2003 بازنشسته شد اگرچه پس از آن نیز در شرکت های هواپیمایی کوچک تر و شرکت های حمل و نقل بار به کار خود ادامه داد. در ایران هواپیمایی آسمان آخرین کاربر این هواپیما به صورت مسافربری بود که آخرین پرواز خود را در سال 1397 انجام داد.

خصوصیات ویژه این نوع هواپیما

هواپیمای بوئینگ 727 دارای خصوصیات ویژه ای بود که آن را از سایر هواپیماهای هم دوره خود متمایز می کرد. یکی از مهم ترین ویژگی های این هواپیما توانایی نشست و برخاست در باندهای کوتاه بود. این ویژگی به شرکت های هواپیمایی اجازه می داد تا شهرهای کوچک و توریستی را به شهرهای بزرگ متصل کنند. طراحی بال های این هواپیما نیز منحصر به فرد بود و امکان افزایش سطح بال ها با باز کردن فلپ ها را فراهم می کرد. این ویژگی باعث افزایش پایداری هواپیما در سرعت های پایین می شد. سه موتور قدرتمند این هواپیما نیز امکان برخاست سریع از روی باند را فراهم می کرد. علاوه بر این بوئینگ 727 دارای طراحی زیبا و مدرنی بود که باعث جذابیت آن برای مسافران می شد. مصرف سوخت کمتر نسبت به هواپیماهای دیگر وجود درب خروج در انتهای هواپیما و قابلیت حمل تعداد زیادی مسافر از دیگر ویژگی های این هواپیما بودند.

حوادث

متاسفانه هواپیمای بوئینگ 727 در طول سال های فعالیت خود شاهد حوادث ناگواری نیز بوده است. برخی از این حوادث ناشی از نقص فنی برخی دیگر ناشی از شرایط آب و هوایی نامساعد و برخی نیز ناشی از خطای انسانی بوده اند. یکی از معروف ترین حوادث مربوط به این هواپیما سقوط یک فروند بوئینگ 727 متعلق به ایران ایر در سال 1357 در نزدیکی تهران بود. این حادثه به دلیل از کار افتادن سیستم رادارینگ مهرآباد بدی آب و هوا و خطای خلبان رخ داد و منجر به جان باختن تمامی سرنشینان هواپیما شد. حادثه دیگری نیز در سال 1389 در نزدیکی ارومیه رخ داد که در آن یک فروند بوئینگ 727 ایران ایر سقوط کرد و تعدادی از مسافران جان خود را از دست دادند. علاوه بر این حوادث هواپیمای بوئینگ 727 در طول سال های فعالیت خود شاهد چندین مورد هواپیماربایی نیز بوده است که باعث ایجاد نگرانی و ترس در بین مسافران شده است.

۷۲۷ در ایران

اولین هواپیمای جت در هواپیمایی ملی ایران

هواپیمای بوئینگ 727 به عنوان اولین هواپیمای جت در ناوگان هواپیمایی ملی ایران (ایران ایر) در سال 1343 به کار گرفته شد. اولین پرواز این هواپیما برای ایران ایر در مسیر تهران به بیروت با مدل 727-100 انجام شد. پیش از خرید نخستین هواپیمای جت ایران ایر یک فروند بوئینگ 727 را بین تیر 1344 و آبان 1345 اجاره کرد. پس از آن ایران ایر 9 فروند از بوئینگ 727 را برای پروازهای بین المللی و همچنین پروازهای منطقه ای و داخلی به کار گرفت. یکی از هواپیماهای سلطنتی ایران نیز مدل 727 متعلق به نیروی هوایی شاهنشاهی ایران بود که شهباز نام داشت و در سفرهای خانواده سلطنتی استفاده می شد. ورود این هواپیما به ناوگان هوایی ایران نقطه عطفی در تاریخ هوانوردی کشور بود و باعث ارتقای سطح خدمات و افزایش سرعت و راحتی سفرهای هوایی شد.

هواپیماهای بوئینگ ۷۲۷ در هواپیمایی آسمان

شرکت هواپیمایی آسمان در سال 1373 موفق به خرید چهار فروند بوئینگ 727 سری 228 (ساخت سال 1980 میلادی) از طریق یک شرکت واسطه در اروپا شد. این خرید نخستین نمونه موفق دور زدن تحریم های آمریکا بود. شرکت هواپیمایی آسمان آخرین کاربر این هواپیما در ایران بود. این هواپیماها نقش مهمی در توسعه شبکه پروازی هواپیمایی آسمان ایفا کردند و به این شرکت اجازه دادند تا مسیرهای جدیدی را به مقاصد داخلی و خارجی اضافه کنند. هواپیماهای بوئینگ 727 آسمان به دلیل سن بالا و هزینه های نگهداری زیاد به تدریج از رده خارج شدند. آخرین پرواز 727 در ایران در 24 دی 1397 در مسیر تهران – زاهدان انجام شد و این هواپیما برای همیشه از آسمان ایران خداحافظی کرد.

تبدیل هواپیمای بوئینگ مدل ۷۲۷ به هتل و کتابخانه

با پایان یافتن عمر مفید هواپیماهای بوئینگ 727 بسیاری از این هواپیماها اوراق شدند اما برخی از آن ها به شکل های خلاقانه ای مورد استفاده قرار گرفتند. در مکزیک یک فروند بوئینگ 727 به کتابخانه ای برای کودکان و نوجوانان تبدیل شد. این کتابخانه دارای اتاق هایی برای نمایش فیلم نیز می باشد. در کاستاریکا یکی از بدنه های هواپیمای بوئینگ 727 روی ستونی به ارتفاع 15 متر درون جنگل قرار داده شده و به هتلی جذاب برای گردشگران تبدیل شده است. این هتل که کوستا وردا نام دارد تجربه ای منحصر به فرد را برای گردشگران ماجراجو فراهم می کند. این ایده های خلاقانه نشان می دهند که حتی پس از پایان عمر مفید یک هواپیما می توان از آن به شکل های جالب و مفیدی استفاده کرد و به حفظ خاطرات آن کمک کرد.

هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ آبادان

هواپیمای بوئینگ 727 آبادان یکی از نخستین هواپیماهای جت بود که وارد ناوگان هواپیمایی ملی ایران (ایران ایر) شد. این هواپیما در سال 1345 خریداری شد و نام آبادان بر روی آن گذاشته شد. هواپیمای آبادان به همراه دو هواپیمای دیگر با نام های شیراز و رامسر نقش مهمی در توسعه پروازهای داخلی و بین المللی ایران ایر ایفا کردند. این هواپیما پس از 12 سال پرواز در ایران ایر در سال 1357 دچار سانحه گردید که پس از تعمیر در سال 1378 به امان ایر اجاره داده شد. در نهایت در سال 1387 به پروازهای خود خاتمه داد و بازنشسته شد. هواپیمای بوئینگ 727 آبادان به همراه 8 هواپیمای بوئینگ 727 دیگر که در ایران ایر بودند امروزه بازنشسته شده اند و یادآور دورانی هستند که صنعت هوانوردی ایران در حال توسعه و پیشرفت بود.

آخرین پرواز بوئینگ ۷۲۷ آسمان چه زمانی انجام شد؟

آخرین پرواز هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ متعلق به هواپیمایی آسمان در تاریخ ۲۴ دی ۱۳۹۷ انجام شد.

شماره ثبت هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ آسمان که آخرین پرواز را انجام داد چند بود؟

هواپیمای بوئینگ 727 هواپیمایی آسمان با شماره ثبت EP-ASA آخرین پرواز این مدل در ایران را انجام داد.

مسیر آخرین پرواز هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ آسمان کجا بود؟

آخرین پرواز این هواپیما در مسیر زاهدان به تهران (فرودگاه مهرآباد) انجام شد.

چرا بوئینگ ۷۲۷ آسمان بازنشسته شد؟

بازنشستگی این هواپیما به دلیل سن بالا هزینه های نگهداری زیاد و مصرف سوخت بالا صورت گرفت.